گیمیفیکیشن چیست؟ نکات مهم در گیمیفیکیشن کسب و کار

گیمیفیکیشن (Gamification) و یا بازی سازی، فرآیندی است که از عناصر و مکانیزم‌های بازی در محیط‌های غیربازی استفاده می‌کند. Gamification از زیر مجموعه‌های دانش طراحی برای تغییر رفتار و یا Behavioral Design است. گیمیفیکیشن را می توان از عوامل تاثیر گذار بر رفتار مشتری و روانشناسی فروش در کسب و کارهای آنلاین دانست. گیمیفیکیشن در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از کسب و کارها قرار گرفته است و به عنوان یکی از روشهای افزایش و جذب مشتری و افزایش مشارکت کاربران، مکانیک بازی را به محیط‌های غیربازی، مانند وب‌سایت، سیستم مدیریت یادگیری و غیره اضافه می‌کند. هدف از به کار بردن گیمیفیکیشن در کسب و کار، تعامل با مصرف کنندگان، کارمندان و شرکا برای الهام بخشیدن به همکاری، اشتراک گذاری و تعامل بیشتر است. در این قسمت برخی از مواردی که گیمیفیکیشن می‌تواند به حل آن‌ها کمک کند، نام برده شده است:

• مشارکت فراگیر در محل کار
• بالا بردن عملکرد کارمندان فروش
• افزایش انگیزه در سالن‌های بدنسازی
• بهره وری سازمانی
• بهینه سازی پرزنت محصول
• حفظ و ارتقای دانش
• بهبود مسائل مربوط به استخدام
• حفظ و وفادارسازی مشتری
• و غیره

گیمیفیکیشن Gamification چیست؟

گیمیفیکیشن به زبان ساده که در زبان فارسی با نام‌های «بازی‌آفرینی» «بازی‌وارسازی»، «بازی‌کاری» و یا «بازی گونه سازی» نیز شناخته می‎‌شود، استفاده از ویژگی‌های طراحی بازی و اصول بازی در موقعیت‌هایی است که مربوط به بازی نیست. همچنین می‌توان آن را مجموعه‌ای از روش‌ها برای حل مسائل با استفاده از مکانیک بازی توصیف کرد. بازی‌ها و عناصر بازی هزاران سال است که برای آموزش، سرگرمی و مشارکت افراد استفاده می‌شود. یکی از محبوب‌ترین تعاریف گیمیفیکیشن را می‌توان در یک مقاله دانشگاهی از سال 2011 یافت که در آن گیمیفیکیشن به عنوان “افزودن عناصر بازی به فعالیت‌های غیر بازی” تعریف شد. المان‌هایی که می‌توانند در گیمیفای کردن کسب و کارها تاثیر مثبتی بگذارند، شامل موارد زیر هستند.

• تعامل: گیمیفیکیشن می‌تواند به افزایش تعامل کاربران با وجود یک فعالیت یا محصول خاص کمک کند. در واقع، ایجاد یک چرخه سرگرم کننده، افراد را بیشتر در یک سیستم حفظ می‌کند.
• افزایش انگیزه: گیمیفیکیشن می‌تواند به افزایش انگیزه کاربران برای انجام یک فعالیت یا محصول کمک کند.
• رتبه‌بندی و رقابت: رتبه‌بندی و رقابت باعث می‌شود که کاربران برای کسب جایگاه بهتر تلاش کنند و با دیگران خود را بسنجند.
• هدف‌ها و چالش‌ها: هدف‌ها و چالش‌ها به افراد انگیزه می‌دهند تا به پیشرفت خود در یک مسیر مشخص ادامه دهند.

مطلب پیشنهادی: پلتفرم چیست؟

تاریخچه گیمیفیکیشن

برای درک بهتر گیمیفیکیشن، باید نگاهی به تاریخچه گیمیفیکیشن بیندازیم. هزاران سال است که از بازی‌ها برای آموزش، سرگرمی و درگیر کردن افراد استفاده شده است. اولین بازی Dungeon توسط روی ترابشاو و ریچارد بارتل در سال 1978 ساخته شد و این آغاز بازی‌های ویدئویی بود. مردم توانستند برای اولین بار در تاریخ، یک دنیای آنلاین یا واقعیت را به اشتراک بگذارند. توماس دبلیو مالون، استاد دانشکده بازرگانی اسلون MIT، در مقاله‌ای که در سال 1980 منتشر شد، این موضوع را کشف کرد که جوانان از طریق بازی‌های ویدیویی چه چیزهایی ممکن است یاد بگیرند. پس از گذشت سال‌ها و ساخت بازی‌های محبوب، نیک پلینگ برای اولین بار در سال 2002 از واژه گیمیفیکیشن برای توصیف فعالیت‌ها و مطالعاتی استفاده کرد که انجام شده‌اند و همچنان ادامه خواهد داشت. سپس، Rajat Paharia در سال 2005 Bunchball را به عنوان پلتفرمی برای افزایش تعامل وب سایت با ترکیب پویایی از بازی‌ها تأسیس کرد.
Kevan Davis در سال 2007، Chore Wars را ایجاد کرد. هدف وب سایت این بود که با تبدیل کردن کارهای روزمره به یک بازی، انجام کارهای خانه را جذاب‌تر کند. ایده استفاده از مکانیک بازی و طراحی بازی در موقعیت‌های غیربازی برای دستیابی به اهداف مختلف و در عین حال افزایش تعامل و انگیزه کاربران باعث ایجاد گیمیفیکیشن شد که در اواخر سال 2010 این ایده، شروع به کار کرد و گیمیفیکیشن در کسب و کارها مورد توجه بسیاری قرار گرفت. اما، همچنان گیمیفیکیشن آینده هیجان انگیزی در پیش دارد و پیشرفت آن متوقف نخواهد شد.

مطلب پیشنهادی: شتابدهنده چیست؟

مزایای گیمیفیکیشن

از مزیت‌های اصلی طراحی گیمیفیکیشن در کسب و کار، می‌توان به افزایش تعامل کاربران اشاره نمود. برای مثال، فرض کنید که قرار است یک تحقیق درباره یک مقاله علمی انجام دهید و فقط قرار است مطالعه کنید. ممکن است که این فرآیند خسته کننده باشد و حتی انگیزه خود را برای ادامه راه از دست بدهید. با این حال تصور کنید به جای یک مطالعه‌ی ساده، فرآیندی هیجان انگیزتر و جدیدتر در اختیار شما قرار بگیرد. قطعا انگیزه شما بیشتر می‌شود و حتی این انگیزه برای مشارکت و حتی رقابت با سایرین چندین برابر می‌شود. چرا که بیشتر افراد حتی با دریافت یک جایزه و هدیه بیشتر، وفاداری و انگیزه وصف نشدنی برای همراهی با برند شما پیدا می‌کنند. مزایای گیمیفیکیشن شامل موارد زیر می‌گردد:

• ارتقای خلاقیت و نوآوری
• افزایش انگیزه، تعامل و مشارکت
• تشویق کار تیمی و همکاری از طریق گیمیفیکیشن.
• گیمیفیکیشن عملکرد و بهره وری را افزایش می‌دهد.

گیمیفیکیشن در بازاریابی کسب و کار

مثال بارز برای گیمیفیکیشن‌ها، فروشگاه‌های سفارش آنلاین غذا هستند. اسنپ فود یکی از فروشگاه‌های آنلاین غذا است که با کسب امتیازات بیشتر از تخفیف و یا ارسال رایگان برخوردار می‌شوید. علاوه بر این، کاربران با بازی در این سایت و کسب امتیازات بیشتر با قسمت‌های مختلف دیگر آشنا می‌شوند و در نهایت سوددهی این کسب و کار به مرور زمان بیشتر می‌شود.

مطلب پیشنهادی: سایت یا اپلیکیشن؟ کدام برای کسب و کار بهتر است؟

گیمیفیکیشن در آموزش

همانطور که به این موضوع اشاره نمودیم، از اهداف اصلی استفاده گیمیفیکیشن افزایش ارتباط، وفاداری، مشارکت و تعامل در افراد است. به همین علت، گیمیفیکیشن نیز با هدف ارزشیابی، پاداش به دانش آموزان و افزایش انگیزه جایگاه ویژه‌ای در قسمت آموزش پیدا کرده است. از آنجایی که مطالعه مطالب خسته کننده، از انگیزه دانش آموزان می‌کاهد، وارد کردن گیمیفیکیشن و ایجاد رقابت میان آن‌ها منجر به علاقه‌مند شدن و انگیزه چندین برابر می‌شود. با ورود گیمیفیکیشن به دنیای آموزش، دیگر دانش آموزان کمتر به دنبال دلایل تنبلی و بی انگیزگی خود در طول تحصیل خواهند بود و شور و اشتیاق زیادی نسبت به دروس پیدا خواهند کرد.

گیمیفیکیشن در بهداشت و سلامت

استفاده از گیمیفیکیشن در اپلیکیشن‌ مراقبت‌های بهداشتی، مشارکت و تعامل بهتر بیمار را امکان‌پذیر می‌کند و فرآیندهای مختلف سلامت را هیجان‌انگیزتر و جذاب‌تر می‌کند. در مراقبت های بهداشتی، گیمیفیکیشن در درجه اول برای بهبود نتایج بالینی بیماری‌های مختلف از طریق تشویق یا تقویت عادات سالم در بیماران استفاده می‌شود. همچنین، گیمیفیکیشن در جنبه‌های مختلف دیگر مانند پیشگیری از بیماری و پیگیری توصیه‌های پزشکی کمک می‌کند. مزایای گیمیفیکیشن در بهداشت و سلامت شامل موارد زیر است.

• نتایج درمانی بهتر
• سهولت در برنامه ریزی قرار ملاقات
• دقت در جراحی‌های پیشرفته
• کاهش زمان انتظار بیماران
• بهبود روند فیزیوتراپی
• توانمندسازی مشتریان
• بینش بهتر کاربران

مطلب پیشنهادی: چگونه پولدار شویم؟

گیمیفیکیشن در بهبود محصول

گیمیفیکیشن از راه‌های جذب و وفاداری مخاطب به برند است. به همین علت، در مرحله اول بهبود محصول، ابتدا رفتار مشتریان در یک بازه زمانی مشخص در نظر گرفته می‌شود. سپس، با سنجش و ارزیابی مجموعه این رفتارها، نقاط ضعف محصولات را برطرف کرده و بر روی تقویت نقاط قوت متمرکز می‌شوند. فروشگاه‌های بزرگ را مانند دیجی کالا در نظر بگیرید. پس از دریافت هر محصول می‌توانید نظرات خود را در رابطه با کیفیت آن درج کنید و در واقع به سایر کاربران کمک می‌کنید تا در خرید خود بهترین تصمیم را بگیرند. از طرفی دیگر، شما با درج نظرات خود در این سایت یک داده بزرگ را در اختیار کسب و کار قرار می‌دهید که در آینده می‌توانند با استفاده از آن فرصت‌های بازاریابی جدید را تشخیص دهند. با این کار، کسب و کارها می‌توانند در نوشتن مارکتینگ پلن و برنامه بازاریابی خود به بهترین شکل ممکن عمل کنند.

نکات مهم در گیمیفیکیشن کسب و کار

گیمیفیکیشن در بازاریابی و کسب و کار مزایای بسیاری دارد، اما در عین حال، برخی از سازمان‌ها با این استراتژی‌ها بیش از حد پیش می‌روند که منجر به نتایج منفی می‌شود و در نهایت، بر اهداف تجاری تأثیر می‌گذارد. در این قسمت به این که چه چیزهایی با استفاده از گیمیفیکیشن در محل کار پاسخگو هستند، در مقابل چیزهایی که کارساز نیستند، می‌پردازیم.

نمای طولانی را در نظر بگیرید

صرف نظر از این که چه کسب و کار و یا چه حوزه‌ای را می‌خواهید گیمیفای کنید، ضروری است که یک دید طولانی در خود ایجاد کنید. در ابتدا بسیار آسان است که مردم را به چنین ابتکاری سوق دهید و آن‌ها را هیجان زده کنید، اما با گذشت زمان، معمولاً این شور و شوق کاهش پیدا می‌کند. به خصوص، اگر تلاش‌های گیمیفیکیشن شما پیچیده و بدون فکر باشد. از طرفی دیگر، یکی از مهمترین چیزهایی که در مورد گیمیفیکیشن در محل کار باید از آن اجتناب کرد این است که خیلی زود عمیق شوید.

در ابتدا، اطمینان حاصل کنید که هر کاری که انجام می‌دهید، برای مخاطب مناسب است و هدف تعامل بلندمدت است و نه یک وفاداری کوتاه مدت. به طور طبیعی، برخی از افراد بیشتر از دیگران از رقابت لذت می‌برند، اما شما می‌خواهید سعی کنید تا جایی که ممکن است افراد بیشتری را با کسب و کار خود درگیر کنید. بنابراین مراقب باشید که چه چیزی کار می کند و چه چیزی برای شما خوب نیست.

مطلب پیشنهادی: کسب درآمد از طریق بازی‌های کامپیوتری

بیش از حد بر روی پاداش‌ها تاکید نکنید

اینکه فکر کنید افراد فقط در صورتی شما را همراهی می‌کنند که پاداش‌ها و جوایز پر زرق و برق داشته باشید، اشتباه است. در واقع، مشکل تکیه بر پاداش‌های بزرگ برای ایجاد انگیزه دو مورد است:

• شما نمی‌توانید در دراز مدت، پاداش های بزرگ مالی را در اختیار افراد قرار دهید.
• دادن پاداش و جوایز بزرگ، می‌تواند انگیزه‌های کاذب در افراد ایجاد کند. به عبارت دیگر، مردم در نهایت فقط برای بردن جوایز دست به کار می‌شوند.

یک زمین بازی مساوی برای تمامی افراد ایجاد کنید

گیمیفیکیشن در سازمان باید با هدفی بزرگ‌تر اجرا شود. برای مثال؛ هدایت مشتریان جدید، افزایش دسترسی به برند و غیره. داشتن قوانین بازی در فضای باز به همه کمک می‌کند بدون توجه به اینکه چه کسی برنده می‌شود، در آن شرکت کنند.

از تمامی مشارکت کنندگان برتر تجلیل کنید

عملکرد شرکت کنندگان باید تا حدودی بر اساس مشارکت سنجیده شود. اگر 90٪ از شرکت کنندگان شما به طور کامل با برنامه شما مشارکت داشته باشند، این یعنی یک پیشرفت بزرگ در انتظار کسب و کارتان است. بنابراین باید برای تمامی شرکت کنندگان خود جوایزی را در نظر بگیرید. به هر حال، گیمیفیکیشن در کسب و کار مربوط به تمامی تیم است.

جوایز خلاقانه در نظر بگیرید

بهترین جوایز گیمیفیکیشن آن‌هایی هستند که با شناخت و پیشرفت حرفه‌ای افراد در ارتباط می‌باشند. این جوایز شامل ناهار با مدیر عامل، توصیه لینکدین از طرف معاون و غیره است. توجه داشته باشید که این جوایز کم‌هزینه و گاهاً بدون هزینه هستند و واقعاً گیمیفیکیشن را به کل کسب و کار مرتبط می‌کنند که این موضوع بسیار حائز اهمیت است.

پیگیری و گزارش را فراموش نکنید

ردیابی و پیگیری عملکرد گیمیفیکیشن به چند دلیل مهم است، اما مهمترین موارد شامل گزینه‌های زیر است.

• پیگیری و ارائه گزارش به شرکت کنندگان کمک می کند تا بدانند کجا ایستاده‌اند و چگونه عملکرد خود را بهبود ببخشند.
• پیگیری و ارائه گزارش به فرد برنامه‌ریز کمک می کند تا بفهمد آیا برنامه واقعاً نتایج مفیدی را به همراه دارد یا خیر.

ما توصیه می کنیم در این راستا از ابزارهایی مانند EveryoneSocial کمک بگیرید. این سایت به شما کمک می‌کند به راحتی نتایج را از طریق وب، تلفن همراه و یا یک خبرنامه ایمیلی با کاربران به اشتراک بگذارید و عملکرد کلی برنامه را پیگیری کنید.

شخصی سازی محیط برای افراد

بیشتر افراد به یک محیط شخصی سازی شده تمایل بیشتری نشان می‌دهند. با در نظر داشتن این محیط به صورت شخصی، افراد احساس مهم بودن می‌کنند. علاوه بر این، می‌توانید کد تخفیف و ویدئوهای تبلیغاتی متناسب با کاربر را پیشنهاد کنید.

معایب گیمیفیکیشن

با این حال، گیمیفیکیشن می‌تواند معایبی نیز داشته باشد، از جمله:

• وابستگی: گیمیفیکیشن می‌تواند باعث وابستگی کاربران به یک فعالیت یا محصول شود و مشارکتی در دیگر فعالیت‌های سایت شما از خود نشان ندهند.
• فریبکاری: گیمیفیکیشن می‌تواند برای فریب کاربران برای انجام یک فعالیت یا محصول استفاده شود.

در مجموع، گیمیفیکیشن یک ابزار قدرتمند است که می‌تواند برای افزایش انگیزه، مشارکت و تعامل کاربران استفاده شود. با این حال، مهم است که هنگام استفاده از گیمیفیکیشن، از معایب آن نیز آگاه باشید.

نمونه‌های گیمیفیکیشن

گیمیفیکیشن به طور گسترده‌ای در بازاریابی در حال استفاده است. با تخمین فوربس، در سال 2013 می‌توان متوجه شد که بیش از 70٪ فهرست “شرکت‌های جهانی” که در نظرسنجی شرکت کرده‌اند، قصد دارند از گیمیفیکیشن برای اهداف بازاریابی و حفظ مشتری استفاده کنند.

گیمیفیکیشن مایکروسافت

مایکروسافت یک شرکت بزرگ بین المللی است که ملزم به بومی سازی محصولات خود است. قطعاً  کسب اطمینان از صحت و دقت ترجمه‌ها کار راحتی نیست. به همین علت، مایکروسافت از ایده گیمیفیکیشن در کسب و کار خود کمک گرفت و با استفاده از برنامه نویسی ساده، گزینه‌های مختلفی را در اختیار کاربران قرار داد تا بین گزینه‌های موجود، گزینه صحیح را انتخاب کنند. همچنین، در جهت جلب توجه مخاطبان ترجمه‌های ضعیف‌تر نیز به پاسخ‌ها اضافه شد تا از تمرکز آن‌ها مطمئن شوند. در نتیجه اجرای این ایده، تقریباً 4500 نفر از کارمندان مایکروسافت در بازه زمانی کوتاه 500000 مورد را با زبان بومی خود مورد بررسی قرار دادند. حتی این بازی به حدی مورد استقبال قرار گرفت که به مدت یک روز شعبه ژاپن مایکروسافت تعطیل شد و در انتها صدر جدول رده بندی را به خود اختصاص داد.

گیمیفیکیشن استارباکس

استارباکس در جهت افزایش فروش و بهبود تجربه مشتری پروژه گیمیفیکیشن My Reward را اجرا کرد. برای انجام این گیمیفیکیشن کاربران حضور خود را اعلام کردند و به ازای هر خرید از استارباکس یک ستاره دریافت کردند. علاوه بر این، برای مشتریان وفادار سه سطح در نظر گرفته شد که با مراجعه بشتر به استارباکس این سطح‌ها ارتقا پیدا می‌کنند. نتیجه اجرای این گیمیفیکیشن افزایش کاربران این پروژه به 4.5 میلیون تا سال 2012 بود که در نهایت استارباکس به فروش 3 میلیارد دلار در سال رسید.

سخن نهایی

گیمیفیکیشن یک استراتژی بازی در محیط‌های غیربازی است که به کاربران شبکه‌های اجتماعی اجازه می‌دهد تا برای فعالیت‌های روزمره مانند سفارش قهوه، سفارش غذا و یا تماشای فیلم جوایزی و یا پیشنهاداتی را کسب کنند. همانطور که کسب‌وکارها عناصر بازی را در طراحی کمپین‌های تبلیغاتی، محصولات مصرفی و برنامه‌های آنلاین قرار می‌دهند، تعامل و وفاداری مشتری را افزایش می‌دهند. در واقع، گیمیفیکیشن موفق مستلزم درک مخاطبان هدف، انگیزه آن‌ها و زمینه‌ای است که استراتژی در آن اعمال می‌شود.