سنوات چیست؟ نحوه محاسبه پایه سنوات

اگر شما کارمند هستید و با حقوق ثابت کار می‌کنید، احتمالا بارها و بارها با عبارت حق سنوات مواجه شده‌اید. احتمالا این سوال برایتان به وجود آمده که سنوات خدمت دقیقا به چه معناست و چه کاربردی در زندگی کاری ما دارد؟ برای آشنایی با مفهوم حق سنوات و مسایلی مانند محاسبه حق سنوات، ما نیازمند این خواهیم بود که با دو مفهوم حق سنوات و پایه سنوات آشنا شده و اطلاعات کاملی را درباره این دو به دست بیاوریم.

 حق سنوات چیست؟

معمولا وقتی که یک کارمند مشغول به کار می‌شود، دارای یک قرارداد شفاهی یا کتبی خواهد بود. این قرارداد ممکن است به‌صورت طولانی مدت باشد یا این‌که در یک بازه زمانی کوتاه به اتمام برسد. وقتی که یک قرارداد به پایان می‌رسد یا برای قراردادهای طولانی زمانی که یک سال به اتمام می‌رسد، معمولا پاداشی از سمت کارفرما به نیروی کاری و کارمند داده می‌شود که امروزه با نام حق سنوات شناخته می‌شود.

مبلغ حق سنوات بر اساس شرایط مختلفی تعیین می‌شود. ولی در حال حاضر رایج است که معادل یک ماه دستمزد شخصی که در حال کار بوده است را به‌عنوان سنوات برای او پرداخت می‌کنند. دقت داشته باشید که این میزان پاداش در ازای هر یک سال کار به اندازه یک ماه محاسبه شده و در انتهای سال به نیروی کاری ارائه می‌شود. یک نکته بسیار مهم که در اینجا باید به آن دقت داشته باشید این است که حق سنوات تنها برای افرادی واریز می‌شود که بیمه اجباری تامین اجتماعی داشته باشند.

مطلب پیشنهادی: مالیات حقوق چیست؟

آیا حق سنوات همان پایه سنوات است؟

دو مفهوم اساسی در این زمینه مطرح می‌شوند که یکی از آنها حق سنوات و دیگری پایه سنوات است. در بسیاری از موارد افرادی که قصد استفاده از این دو را دارند معمولا آنها را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند و همین عامل نیز باعث می‌شود تا نتوانند به‌درستی این دو مفهوم را از یکدیگر تمیز دهند. برای همین اجازه دهید تا به طور دقیق درباره این دو مفهوم صحبت کنیم:

• حق سنوات در واقع بخشی از تسهیلاتی است که طبق قانون کار در اختیار کارمندان قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که وزارت کار، این بخش از تسهیلات را برای تمامی نیروهای کاری که تحت بیمه تامین اجتماعی در حال کارکردن هستند اجباری در نظر گرفته است.
• پایه سنوات، کمی با حق سنوات متفاوت خواهد بود. برای این‌که بتوانید با این مفهوم آشنا شوید، باید بدانید که این مفهوم همان حق سنوات خواهد بود، با این تفاوت که در آن، میزان سابقه کاری شخصی که در حال کار است نیز در نظر گرفته می‌شود. در واقع در حالت پایه سنوات، میزان دریافتی که شخص به‌عنوان کارمند خواهد داشت، کاملا به میزان سابقه کاری او بستگی دارد و بر این اساس میزان دریافتی او از سنوات مشخص خواهد شد.

مطلب پیشنهادی: نحوه محاسبه عیدی

آیا تمامی افراد مشمول دریافت حق سنوات می‌شوند؟

بله، برخلاف باور رایجی که امروزه در دنیای کار وجود دارد و بسیاری از کارفرماها و کارمندان و حتی کارگران مرتکب این اشتباه می‌شوند، تمامی افرادی که تحت یک قرارداد و تحت بیمه اجتماعی در حال کارکردن برای یک کارفرما هستند می‌توانند بعد از اتمام سال قرارداد خود اقدام به دریافت حق سنوات خود کنند. نکته بسیار مهمی که در اینجا باید به آن دقت داشته باشید این است که حق سنوات در واقع یک دستورالعمل کاملا اجباری از طرف وزارت کار است که حتما باید در نظر گرفته شود.

حال ممکن است این سوال برای بسیاری از کارفرماها به وجود بیاید که آیا برای نیروهای کاری که کمتر از یک سال سابقه کاری دارند نیز باید حق سنوات را پرداخت کنیم؟ اگر بخواهیم پاسخ دقیقی به این سوال ارائه دهیم می‌توان گفت که بله. حتی نیروهای کاری که کمتر از یک سال برای کارفرمایی کار کرده‌اند نیز باید سنوات خود را در انتهای سال دریافت کنند. البته این بدان معنی نیست که کارفرما باید سنوات آنها را به طور کامل پرداخت کند؛ بلکه بر اساس مدت‌زمانی که کار کرده‌اند پاداش خود را دریافت می‌کنند.

حق سنوات چگونه محاسبه می‌شود؟

برای محاسبه حق سنوات در سال 1402 برای کارگران از فرمولی استفاده می‌شود که این فرمول را در ادامه برای شما آورده‌ایم:

سنوات= ((مزد ثابت روزانه * 30)/12) * تعداد ماه‌های کارکرد

این فرمول برای نیروهایی مناسب است که تعداد روزهای دقیق کاری آنها مشخص نیست؛ ولی به طور کلی معلوم است که چند ماه در یک مجموعه یا کسب‌وکار، کار کرده‌اند. حال گاهی اوقات نیز ممکن است تعداد روز دقیقی که نیروها و کارگران کار کرده‌اند مشخص باشد. در این صورت می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:

سنوات= ((مزد ثابت روزانه * 30)/365) * تعداد روزهای کارکرد

از طرف دیگر برخی از نیروهای کاری ممکن است برای دومین سال پیاپی باشد که در یک مجموعه مشغول به کار باشند. در این زمینه قانونی از طرف وزارت کار تعیین شده است که مطابق با آن از فرمولی جدید برای محاسبه سنوات این نیروها استفاده می‌شود. این فرمول به شکل زیر است:

(تعداد روزهای کاری ماه×70.000) + حقوق پایه ماهانه اعلام‌شده در سال جاری =حقوق پایه ماهانه در سال دوم

مطلب پیشنهادی: حقوق کارگران در سال ۱۴۰۳ چند درصد افزایش می‌یابد؟

چه عواملی می‌توانند روی حق سنوات نیروهای کار تاثیرگذار باشند؟

در کنار حق سنوات، معمولا کارفرما نیازمند این خواهد بود که حقوق اصلی نیروهای کار خود را نیز پرداخت کند. امروزه بسیاری از موارد از جمله میزان دریافتی نیروی کار، اضافه کار، کسر کار، سنوات خدمت، مرخصی زایمان، مانده مرخصی، مرخصی استعلاجی و بسیاری از موارد دیگر بر مبنای حقوق اصلی محاسبه می‌شود که در ادامه توضیحات کاملی را در این زمینه در اختیار شما قرار داده‌ایم:

• حقوق اصلی معمولا شامل مواردی همچون حق اولاد، حق مسکن، محل خدمت، مرزی بودن محل خدمت، شرایط محیط کار، نوبت کاری، حق ماموریت ، جمعه کاری و… تعیین می‌شود.
• این حقوق می‌توانند روی میزان اضافه کار یا کسری کاری که نیروها دریافت می‌کنند تاثیرگذار باشد.
• این حقوق در نهایت می‌تواند تا حدی روی سنوات نیز تاثیرگذار باشد.

آیا پایه سنوات نیز به تمامی افراد تعلق می‌گیرد؟

در خصوص پرداخت پایه سنوات توسط کارفرماها به نیروهای کار در یک مجموعه باید به نکات زیر دقت داشته باشید:

• طبق بخش‌نامه‌ای که در سال 92 منتشر شده است هیچ تفاوتی بین پرداخت پایه سنوات برای نیروهای کار با قرارداد رسمی و به‌صورت قراردادی وجود ندارد. هردو این گروه‌ها می‌توانند پایه سنوات خود را از کارفرما طلب کنند.
• شرط مهم برای دریافت پایه سنوات این خواهد بود که یک نیروی کاری سال اول خود را در یک مجموعه گذرانده باشد و در حال حاضر در سال دوم کاری خود در آن مجموعه باشد. به این ترتیب می‌تواند مشمول دریافت پایه سنوات باشد.
• دریافت پایه سنوات هیچ ارتباطی به حقوق حداقلی نیروهای کار ندارد. در نتیجه تمامی کارمندان و کارگران می‌توانند خیلی راحت پایه سنوات خود را دریافت کنند؛ البته این به شرطی است که شرایط لازم را داشته باشند.
• این موضوع که پایه سنوات در پایان قرارداد پرداخت شود یا این‌که در پایان سال چنین عملی صورت می‌گیرد کاملا به کارفرما بستگی دارد. پس این تصمیم با کارفرما خواهد بود که چه زمانی پایه سنوات را پرداخت کند.

از طرف دیگر باید توجه داشت که گروه‌هایی از افراد هستند که به هیچ وجه شامل پایه سنوات نمی‌شوند. از جمله مهم‌ترین این گروه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دانشجویان که دارای مشاغل تابستانی نیستند.
• دانش‌آموزانی که دارای مشاغل تابستانی نیستند.
• به کارگران فصلی بر اساس میزان کارکردی که دارند پایه سنوات اعطا می‌شود.

توجه داشتن به این گروه‌ها به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید راحت‌تر مفهوم پایه سنوات را متوجه شده و حقوق خود در این زمینه را دریافت کنید.

قوانین مهمی که باید درباره سنوات بدانید.

در خصوص دریافت سنوات چند قانون بسیار مهم وجود دارد که باید با آنها آشنا شوید. این قوانین را به طور کامل در جدول زیر برای شما آورده‌ایم:

شرایط مهمی که باید درباره سنوات بدانید.

توجه داشتن به چند شرط بسیار مهم و کلیدی به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید راحت‌تر سنوات خود را دریافت کنید و در این زمینه با مشکل یا چالش خاصی نیز مواجه نشوید. از جمله این شرایط می‌توان موارد زیر را نام برد:

• زمانی که در یک محیط کار ثابت کارفرمای شما عوض می‌شود، این موضوع هیچ تاثیری در پرداخت سنوات شما نخواهد داشت و نیازی نیست که در این زمینه احساس نگرانی داشته باشید.
• کارگران فصلی نیز می‌توانند مانند سایر نیروهای کار سنوات خود را دریافت کنند. تنها نکته‌ای که باید به آن دقت داشت این است که آنها بر اساس مدت زمانی که کار کرده‌اند، سنوات می‌گیرند.
• سازمان‌ها و کسب‌وکارها موظف هستند حتی به نیروهای کاری که به‌صورت رسمی استخدام نشده‌اند نیز سنوات را پرداخت کنند و از این نظر هیچ تفاوتی بین نیروهای رسمی و غیررسمی وجود نخواهد داشت.
• سنوات هیچ ارتباطی با مدت زمان قرارداد شما ندارد و شما با هر مدت زمان قراردادی می‌توانید اقدام به دریافت آن کرده و درخواست خود را به این منظور به کارفرمایی که دارید ارسال کنید.

توجه داشتن به این شرایط به شما کمک می‌کند تا بتوانید خیلی ساده و راحت از حقوق خود در این زمینه دفاع کنید.

مطلب پیشنهادی: آشنایی با مدل‌های مدیریت منابع انسانی

بازخرید سنوات و مزایا به چه معناست؟

یکی از موقعیت‌های رایجی که معمولا برای نیروهای کار و کارفرمایان به وجود می‌آید، این است که به‌صورت ناگهانی یکی از طرفین، تمایل به عدم همکاری ندارد. این موضوع مخصوصا درباره نیروهای کار، کارمندان و کارگران بیشتر صدق می‌کند. برای مثال یک نیروی کاری ممکن است به دلایلی تمایل نداشته باشد که دیگر با کارفرمای خود همکاری کند، حال در این شرایط این سوال پیش می‌آید که تکلیف سنوات او چه خواهد شد؟

طبق قوانینی که در این زمینه در نظر گرفته شده است، این افراد می‌توانند با ارائه دلایل موثق اقدام به خرید سنوات خود کرده و در نتیجه مبلغی که تا این بازه زمانی باید دریافت می‌کردند را سریع‌تر بگیرند. نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که شرایط خاصی برای بازخرید سنوات وجود دارد.

اولین نکته دلیلی است که برای عدم همکاری وجود دارد. معمولا زمانی که دلیل شخص ناتوانی جسمی برای ادامه دادن کار و فعالیت خود است خیلی راحت می‌تواند فرایند بازخرید را طی کرده و سنوات خود را دریافت کند. در چنین شرایطی معمولا تشخیص این‌که آیا واقعا شخص از کارافتاده است یا خیر بر عهده کمیسیون پزشکی خواهد بود.

آیا پایه سنوات نیز در آخر هر سال پرداخت می‌شود؟

خیر. برخلاف حق سنوات که حتما باید در آخر هر سال پرداخت شود، این موضوع در خصوص پایه سنوات صدق نمی‌کند. در واقع این کارفرما و نوع کسب و کار است که مشخص می‌کند پایه سنوات دقیقا در چه بازه زمانی پرداخت شود. برخی از کسب‌وکارها و کارفرماها معمولا این کار را به‌صورت ماهیانه انجام می‌دهند و این در حالی است که برخی دیگر از کارفرماها تصمیم می‌گیرند که این کار را به‌صورت سالیانه و در انتهای هر سال انجام دهند.

سخن پایانی

اگر شما هم در وارد کسب‌وکارهای مختلف شده و به‌عنوان نیروی کاری استخدام شده باشید، احتمالا بارها نام سنوات را شنیده‌اید. به طور کلی این مفهوم به پاداشی اشاره دارد که به‌اندازه حقوق یک ماه نیروهای کاری خواهد بود و در انتهای سال برای افراد واریز می‌شود. از طرف دیگر باید دقت داشت که این مبلغ می‌تواند مقداری کمتر یا بیشتر نیز بشود و البته برای افرادی که تمام یک سال را برای کارفرما کار نکرده‌اند این مبلغ بر اساس تعداد روزهای کاری آنها مشخص خواهد شد.

نظرات خود را برایمان بنویسید.