رایانش ابری به زبان ساده – به همراه مزایا و معایب

حتما شما هم یکبار نام رایانش ابری به گوشتان خورده است. اما این عبارت به چه معنی است؟ رایانش ابری توسط چه افرادی استفاده می‌شود و چه کاربردهایی دارد؟ به عبارت ساده رایانش ابری نوعی ارائه خدمات رایانه‌ای است که در آن منابع از جمله سرورها، فضای ذخیره سازی، شبکه و نرم افزار از طریق اینترنت در دسترس کاربران قرار می گیرد.

سازمان‌ها در هر نوع، اندازه و صنعتی از رایانش ابری برای موارد مختلف مانند پشتیبان‌گیری از داده‌ها، ایمیل، دسکتاپ مجازی، توسعه و آزمایش نرم‌افزار، تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و برنامه‌های کاربردی وب با مشتری استفاده می‌کنند. به عنوان مثال؛ سازندگان بازی‌های ویدیویی از رایانش ابری برای ارائه بازی‌های آنلاین به میلیون‌ها بازیکن در سراسر جهان استفاده می‌کنند. این ابزار دارای ویژگی‌ها و مزایای منحصر به فردی است که در ادامه قصد داریم به بررسی هر یک به تفکیک بپردازیم.

تعریف رایانش ابری به زبان ساده

رایانش ابری و یا cloud computing یک مدل محاسباتی است که از طریق اینترنت به منابع محاسباتی، مانند سرورها، دیتابیس‌ها، شبکه‌ها، نرم‌افزارها و سایر خدمات مرتبط، دسترسی ایجاد می‌کند. در این مدل، منابع محاسباتی در دیتاسنترهای ابری (Cloud Data Centers) قرار می‌گیرند و افراد از طریق اینترنت به این منابع دسترسی پیدا می‌کنند. دلیل استقبال از رایانش ابری، دارا بودن مزایایی مانند کاهش هزینه‌ها، افزایش قابلیت مقیاس‌پذیری، دسترسی آسان و سریع به منابع محاسباتی، امکان اشتراک گذاری منابع و افزایش کارایی و توسعه‌پذیری می‌باشد. در واقع، سیستم رایانش ابری این امکانن را به کاربران می‌دهد که به جای استفاده از هارد دیسک و یا دستگاه ذخیره سازی لوکال، از راه دور، فایل‌ها را بر روی پایگاه داده ذخیره کنند.

شرکت‌هایی که ارائه دهنده رایانش ابری هستند، به افراد این امکان را می‌دهند که در هر زمان و مکانی که می‌خواهند، از راه دور اطلاعات و داده‌هایشان را مدیریت کنند.رایانش ابری تمامی کارهای سنگین مرتبط با پردازش داده را پردازش می‌کند و این کارها را به رایانه‌های دور در فضای مجازی انتقال می‌دهد. در نهایت، اینترنت به فضایی ابری تبدیل شده و کاربران می‌توانند به هر دستگاهی، به اطلاعات و فایل‌ها دسترسی پیدا کنند.

مطلب پیشنهادی: چگونه پولدار شویم؟

مزایای رایانش ابری چیست؟

رایانش ابری تغییر بزرگی را در تفکر شیوه سنتی کسب‌وکارها در مورد منابع فناوری اطلاعات ایجاد کرده است. در اینجا هفت دلیل برای روی آوردن سازمان‌ها به خدمات رایانش ابری را بررسی خواهیم کرد.

هزینه

رایانش ابری به شرکت‌ها و استارتاپ‌ها کمک می کند تا هزینه‌های فناوری اطلاعات را تا حد زیادی بهینه کنند. این به این علت است که رایانش ابری هزینه سرمایه خرید سخت‌افزار و نرم‌افزار و راه‌اندازی مراکز داده در محل را حذف می‌کند. در واقع با استفاده از این فناوری، هزینه‌های اضافه برای قفسه‌های سرورها، برق شبانه روزی برای برق و سرمایش و غیره… کاهش پیدا می‌کند.

سرعت

بیشتر خدمات رایانش ابری بر اساس تقاضا ارائه می‌شوند، بنابراین حتی مقادیر زیادی از منابع محاسباتی را می‌توان در عرض چند دقیقه تهیه کرد. رایانش ابری، معمولاً با چند کلیک، به کسب‌وکارها انعطاف‌پذیری زیادی می‌دهد و فشار برنامه‌ریزی ظرفیت را به حداقل می‌رساند.

مقیاس جهانی

یکی از مزایای خدمات رایانش ابری، مقیاس پذیری جهانی است. این به معنای ارائه مقدار مناسبی از منابع IT است. همچنین، شرکت‌ها می‌توانند منابع رایانه‌ای خود را بر اساس نیاز خود مقیاس بندی کنند. این می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند هزینه‌های خود را کاهش دهند و از منابع خود به طور موثر استفاده کنند.

بهره وری

راه اندازی سخت افزار و نرم افزار و سایر کارهای وقت گیر مانند مدیریت فناوری اطلاعات موجب کاهش بهره وری می‌شود. در مقابل، رایانش ابری بسیاری از این کارها را به راحتی مدیریت می‌کند. بنابراین، تیم‌های‌ فناوری اطلاعات در شرکت‌ها، می‌توانند برای دستیابی به اهداف تجاری مهم‌تر وقت بگذارند.

کارایی

بزرگترین خدمات رایانش ابری بر روی یک شبکه جهانی از مراکز داده ایمن اجرا می‌شود که به طور مرتب به آخرین نسل سخت افزار محاسباتی سریع و کارآمد ارتقا پیدا می‌کند. همین موضوع باعث کاهش تاخیر شبکه برای برنامه‌ها و صرفه جویی در مقیاس بیشتر می‌شود که یک مزیت مهم نسبت به یک مرکز داده مستقر است.

قابلیت اطمینان

رایانش ابری، پشتیبان‌گیری از داده‌ها و تداوم کسب‌وکار را آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند. چرا که داده‌ها را می‌توان در چندین سایت اضافی در شبکه ارائه‌دهنده ابر منعکس کرد.

امنیت

بسیاری از ارائه‌دهندگان رایانش ابری، مجموعه گسترده‌ای از خط‌مشی‌ها، فناوری‌ها و نظارت‌ها را در نظر دارند که به طور کلی وضعیت امنیتی شما را تقویت می‌کند. این موضوع  به محافظت از داده‌ها، برنامه‌ها و زیرساخت شما در برابر تهدیدات احتمالی بسیار کمک می‌کند.

مطلب پیشنهادی: اینترنت اشیا چیست؟

انواع سرویس‌های رایانش ابری

اکثر خدمات رایانش ابری به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند. این سه دسته شامل؛ زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)، پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS)، نرم افزار به عنوان سرویس (SaaS). کسب اطلاعات درباره اینکه این خدمات چه کاربردی دارند و چه تفاوت‌هایی دارند، دستیابی به اهداف تجاری شما را آسان‌تر می کند.

زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)

سرویس (IaaS) شامل ارائه زیرساخت‌های فیزیکی و مجازی مانند سرور، فضای ذخیره‌سازی، شبکه و امنیت می‌شود. با استفاده از این نوع سرویس رایانش ابری، دیگر کاربران نیازی به خرید نرم افزار و یا سرور نخواهند داشت و کافی است این منابع را در سرویس برون سپاری و بر اساس تقاضا تهیه نمایند. انتقال زیرساخت‌های سازمان به یک راه‌حل IaaS کمک می‌کند تا تعمیر و نگهداری مراکز داده داخلی کاهش پیدا کند، در هزینه‌های سخت‌افزار صرفه‌جویی می‌شود. IaaS به سازمان‌ها کمک می‌کند که از هزینه و پیچیدگی خرید و مدیریت سرورهای فیزیکی و زیرساخت مرکز داده خودداری کنند.

پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS)

پلتفرم به‌عنوان سرویس یا PaaS یک مدل محبوب از مدل‌های رایانش ابری است و به کاربران این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به مدیریت زیرساخت‌های مربوطه با توسعه و اجرای نرم‌افزار، برنامه‌ها و خدمات خود را ایجاد و اجرا کنند. در سرویس رایانش ابری PaaS، ارائه‌دهنده پلتفرم مسئول مدیریت زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است.
مدل رایانش ابری PaaS مزایای بسیار زیادی دارد که این مزایا شامل سرعت توسعه، افزایش انعطاف‌پذیری، امکان استفاده از ابزارهای توسعه و اجرای اپلیکیشن‌ها و کاهش نگرانی‌های مربوط به مدیریت زیرساخت‌ها است. به همین علت، کاربران زیادی از این نوع سرویس استفاده زیادی می‌کنند و مورد استقبال افراد بسیاری قرار گرفته است.

نرم افزار به عنوان سرویس (SaaS)

نرم‌ افزار به‌ عنوان سرویس یا SaaS، یک مدل از مدل‌های رایانش ابری است که در آن نرم‌افزار به صورت خدمت (Service) در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، به جای اینکه کاربران نرم‌افزار را درون سیستم خود نصب و مدیریت کنند، آن را از طریق اینترنت به آن دسترسی پیدا می‌کنند و از طریق مرورگر و به‌صورت آنلاین از آن به راحتی استفاده می‌کنند.

در مدل SaaS، ارائه‌دهنده سرویس مسئولیت نگه‌داری، به‌روزرسانی، امنیت، و مدیریت عملیات مربوط به نرم‌افزار را بر عهده دارد. در این صورت، کاربران تنها باید به اینترنت و یک دستگاه متصل به اینترنت نیاز دارند تا بتوانند به نرم‌افزار دسترسی پیدا کنند.

مطلب پیشنهادی: یادگیری عمیق چیست؟

انواع رایانش ابری

رایانش ابری به 3 دسته تقسیم می‌شود.

ابر عمومی Public Cloud

ابر عمومی یا Public Cloud یک مفهوم در زمینه فناوری اطلاعات است که به ارائه خدمات ابری (Cloud Services) به عنوان یک سرویس عمومی به افراد یا سازمان‌ها اشاره دارد. در ابر عمومی و یا Public Cloud منابع محاسباتی در اختیار یک شرکت بوده که از طریق شبکه عمومی، خدمات خود را ارائه می‌دهد. افراد یا سازمان‌ها می‌توانند منابع مورد نیاز خود را از ابر عمومی به صورت ماهیانه یا سالیانه استفاده کنند و در نهایت آن را پرداخت کنند، بدون نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه یا نگهداری سخت‌افزار. ابر عمومی توسط ارائه‌دهندگان خدمات ابری معروف مانند Amazon Web Services (AWS) ،Microsoft Azure و Google Cloud Platform ارائه می‌شود.

ابر خصوصی Private Cloud

ابر خصوصی یا Private Cloud که منابع محاسباتی مانند سرورها، شبکه‌ها، و ذخیره‌سازی به صورت خصوصی برای یک سازمان یا شرکت فراهم می‌کند. در این مدل، سازمان مسئولیت مدیریت و نگهداری زیرساخت ابری خود را دارد. این نوع رایانش ابری، بیشترین سطح کنترل و امنیت را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند، اما هزینه‌های اولیه و نگهداری بالاتری نسبت به ابر عمومی دارد.

هیبرید کلود یا ابر ترکیبی

هیبرید کلو یک مدل ابری است که از ترکیب ابر خصوصی و ابر عمومی بهره می‌برد. از مزایای اصلی این نوع ابر، قرار دادن انعطاف پذیری بهتر در اختیار سازمان‌ها است. در واقع، سازمان‌ها می‌توانند اطلاعات محرمانه خود را در ابر خصوصی و اطلاعات دیگر را در ابر عمومی نگهداری کنند. اما مدیریت ابر ترکیبی نیاز به مهارت مدیریتی و دانش خاصی دارد تا به بهترین شکل از ترکیب متناسب با نیازهای سازمان استفاده شود.

مطلب پیشنهادی: بهترین ابزارهای اینترنت اشیا

معایب رایانش ابری

رایانش ابرای علاوه بر مزایای بسیار زیادی که دارد، دارای معایبی نیز می‌باشد.

حفظ حریم شخصی

در ابر عمومی، اطلاعات سازمان‌ها در دیتاسنترهایی نگهداری می‌شوند که توسط ارائه‌دهندگان خدمات ابری به اشتراک گذاشته می‌شود. این ممکن است باعث نگرانی در مورد حفظ حریم شخصی و امنیت اطلاعات برای برخی کاربران شود.

مشکلات امنیتی

هرچند که ارائه‌دهندگان خدمات ابری معمولاً بر روی امنیت حساسیت به خرج می‌دهند، اما همچنان به علت تهدیدات امنیتی از جمله نفوذ، حملات دنباله‌دار (DDoS) و سایر حملات امنیتی ممکن است خطراتی بوجود بیاید.

کنترل محدود

در ابر عمومی، سازمان‌ها کنترل کمتری بر روی زیرساخت فیزیکی و مکان داده‌ سنترها دارند. این موضوع ممکن است باعث احساس ناتوانی در مدیریت و کنترل برخی جوانب مهم شود.

وابستگی به اینترنت

یکی از اصلی‌ترین معایب رایانش ابری، وابستگی آن به اینترنت است. برای دسترسی به خدمات رایانش ابری، به یک اتصال اینترنت پایدار و قابل اعتماد نیاز دارید. در صورت قطعی اینترنت، دسترسی به داده‌ها و خدمات ذخیره‌شده در ابر امکان‌پذیر نخواهد بود.

مطلب پیشنهادی: اینترنت نسل ششم چیست؟

سوالات متداول

رایانش ابری چگونه کار می‌کند؟

رایانش ابری، مدلی از ارائه خدمات فناوری اطلاعات است که در آن منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی، پایگاه‌های داده، شبکه‌ها، نرم‌افزارها و خدمات از طریق اینترنت به صورت اشتراکی و در دسترس کاربران قرار می‌گیرند.

در رایانش ابری، سه قسمت اصلی وجود دارد:

• کاربران
• ارائه‌دهندگان خدمات ابری
• شبکه اینترنت

سرویس‌های رایانش ابری دارای چه انواعی هستند؟

خدمات رایانش ابری دارای 3 نوع است: زیرساخت به‌عنوان سرویس (IaaS)، پلتفرم به‌عنوان سرویس (PaaS) و نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS).

کاربردهای رایانش ابری چیست؟

• ذخیره‌سازی و پشتیبان‌گیری از داده‌ها
• استفاده از نرم‌افزارها و سرویس‌های آنلاین
• پردازش داده‌ها
• ارائه خدمات به مشتریان
• توسعه و مدیریت نرم‌افزار