نتورک مارکتینگ (Network Marketing) چیست؟ موفقیت در بازاریابی شبکه ای

نتورک مارکتینگ یک روش یا بهتر است بگوییم یک ساختار بازاریابی است که خیلی وقتها افراد آن را با شرکتهای هرمی اشتباه میگیرند. شاید امروز در ایران دیدگاه مردم به بازاریابی شبکهای مناسب نباشد، آن هم به دلیل فراگیر شدن شرکتهای کلاهبرداری هرمی در دهه ۸۰ شمسی بوده است. باید گفت ولی تصور مردم نسبت به نتورک مارکتینگ غلط است، خیلی از شرکتها امروز در ایران وجود دارند که محصولات بسیار متنوعی را با استفاده از روش نتورک مارکتینگ به فروش میرسانند. مهمترین اصل در این روش بازاریابی داشتن ارتباطهای انسانی گسترده است، شرکتهایی که محصولات خودشان با استفاده از نتورک مارکتینگ به فروش میرسانند، معمولاً دارای یک باشگاه مشتریان بسیار بزرگ هستند. اگر به بازاریابی شبکهای علاقمند هستید و میخواهید اطلاعات بیشتری نسبت به آن به دست بیاورید، حتماً این محتوا را تا انتها مطالعه کنید.
نتورک مارکتینگ چیست؟
نتورک مارکتینگ (Network Marketing) یک روش فروش و بازاریابی مستقل است. یعنی بازاریابها مستقل از شرکت فعالیت میکنند، میتوان گفت خودش به تنهای شروع به فروش یک محصول میکند و از هر فروش کمیسیون مشخصی به دست میاورد. در این روش هر فروشنده میتواند، فروشندههای دیگر را نیز در زیرمجموعه خودش جذب کند. حالا هر میزان که این زیر مجموعهها فروش داشته باشند، خود فروشنده اولی نیز از آنها کمیسیون دریافت میکند. در نتورک مارکتینگ مهمترین استراتژی بازاریابی یک بازاریاب و عامل موفقیت شرکتی که از این تکنیک استفاده میکند، ارتباط گسترده انسانی، که به آن بازاریابی دهان به دهان نیز گفته میشود. بنابراین مهمترین شاخصه نتورک مارکتینگ این است که شرکتها به جای استخدام دائمی چندین بازاریاب، از بازاریابهای مختلف دعوت میکنند تا محصولات آنها را بخرند و خودشان به صورت مستقل آنها را به فروش برسانند. در این بین خود بازاریابها نیز شروع به جذب زیرمجموعه میکنند و هر کدام از آنها هم کمیسیونی را به بازاریاب بالا دستی میدهد.
نتورک مارکتینگ چگونه کار میکند؟
برای اینکه بهتر با ساختار نتورک مارکتینگ آشنا شوید، به مثالی که در ادامه میزنم دقت کنید. یک شرکتی را تصور کنید که چای سبز تولید میکند. حالا این شرکت قصد دارد که محصولات خودش را به فروش برساند. دو راه مهم در پیش دارد، اولی آنکه چندین بازاریاب استخدام کند و هر ماه به آنها حقوق دهد. حالا اگر محصولاتش فروش هم نرود بایستی حقوق این بازاریابها را هر ماه بدهد. روش دیگری که میتواند انتخاب کند، نتورک مارکتینگ یا بازاریابی شبکهای است. در این روش شرکت از چندین بازاریاب میخواهد محصولاتی که تولید میکند را خریداری کنند و سپس محصول را به صورت مستقل به فروش برسانند. یا روش دیگر این است که از آنها بخواهد مشتری را پیدا کنند و به آن بفروشند و سپس پورسانتی از میزان سود هر محصول دریافت کنند.
نکتهای که وجود دارد این است که مگر یک بازاریاب هر چقدر هم حرفهای باشد، چند محصول میتواند در طول ماه بفروشد؟ از آنجایی که حقوق ثابت دریافت نمیکند و صرفاً پورسانت میزان محصولی که میفروشد را به آن میدهند، بایستی شروع به جذب زیر مجموعه کند. در واقع بایستی خودش شبیه به یک شرکت بازاریابی مستقل شروع به جذب بازاریابها کند و از هر کدام آنها نیز کمیسیونی دریافت کند تا در نهایت بتواند درآمد مناسبی کسب کند. هر چقدر این زیر مجموعهها بیشتر شوند سود، بازاریاب نیز افزایش مییابد.
فراموش نکنید که متأسفانه در ایران خیلی از شرکتهایی که به این صورت محصولات خودشان را به فروش میرسانند، زیرمجموعهها و فروشندگان تازه وارد را مجبور میکنند با تهیه کردن دورههای مختلف آموزش ببیند. این یک روش است که از آن سود بیشتری به دست بیاورند. از سمت دیگر این شرکتها به بازاریابهای تازه وارد میگویند که میتوانند بسیار راحت درآمد کسب کنند. در صورتی که اینطور نیست و صرفاً افرادی به خصوص که رابطههای اجتماعی گسترده دارند میتوانند، جزو این بازاریابها باشند.
به طور کلی نتورک مارکتینگ میتواند برای یک سری افراد میتواند بسیار مفید باشد. اگر دوست دارید که ساعت کاری خودتان، خودتان تعیین کنید و به کارهای روتین علاقمند نیستید، میتوانید بازاریابی شبکهای را امتحان کنید. با این حال فراموش نکنید که خیلی از شرکتهای کلاهبرداری از این روش برای فروش بیشتر محصولات خودشان استفاده میکنند، پس حتماً به شرکتی که انتخاب میکنید دقت داشته باشید. از سمت دیگر این را بدانید که قرار نیست خیلی زود این کار به شما درآمد رویایی دهد، برای به دست آوردن درآمدهای بالا بایستی بسیار سخت تلاش کنید تا بتوانید موفق شوید.
کسب موفقیت در نتورک مارکتینگ
برای کسب موفقیت در نتورک مارکتینگ بایستی به چند نکته بسیار مهم توجه داشته باشید. این نکات به شما کمک میکنند تا بتوانید با یک دیدگاه منطقی و درست به ساختار سازمانی نتورک مارکتینگ یا بازاریابی شبکهای نگاه کنید. اگر دوست دارید که در سیستم بازاریابی شبکهای فعالیت کنید، حتماً این قسمت از محتوا را مطالعه کنید.
دید منطقی داشته باشید
اولین نکته این است که برعکس آن چیز که مؤسسههای نتورک مارکتینگ میگویند، دیدگاه منطقی به این کار بایستی داشته باشید. فراموش نکنید که این کار هم مثل تمامی کارهای دنیاست و درسته که امکان موفقیت در آن وجود دارد ولی بایستی برای آن خیلی سخت تلاش کنید. بنابراین سعی نکنید این شرکتها شما را با گفتن این حرفهای شاخدار متقاعد کنند که ظرف مدت بسیار کوتاهی به درآمدهای بسیار بالا خواهید رسید.
ارتباطهای گسترده داشته باشید
همانطور که در طول محتوا هم چند بار گفتیم مهمترین رکن نتورک مارکتینگ این است که بایستی بازاریابهای آن ارتباطهای گسترده داشته باشند. اگر فردی هستید که خیلی دوست و آشنایی ندارید و در ارتباط گرفتن با افراد غریبه راحت نیستید، این شغل مناسب شما نیست. شما بایستی در طول روز با دهها نفر تماس بگیرد و از سمت دیگر افرادی را پیدا کنید که زیرمجموعه شما شوند. اگر این موضوع را دوست ندارید باید بدانید که در این کار هیچگاه موفق نخواهید شد.
انتخاب شرکت مناسب
اگر قصد کار در شرکتهایی دارید که از طریق نتورک مارکتینگ محصولات خودشان را به فروش میرسانند، بایستی بدانید مهمترین نکتهای که بایستی رعایت کنید انتخاب یک شرکت مناسب است. در سراسر ایران شرکتهای بسیار زیادی به صورت بازاریابی شبکهای محصولات خودشان را به فروش میرسانند، اما خیلی از آنها کلاهبرداری هستند. خیلی از آنها سعی میکنند با فروش محصولات خودشان به بازاریابها، صرفاً کسب درآمد کنند. خیلی از این محصولات هیچگاه به فروش نمیروند و یا کیفیت مناسبی ندارند که بعد از خرید اول مشتری دوباره به سراغ شما بیاید. پس به کیفیت، سابقه و هر آن چیزی که فکر میکنید نیاز است توجه داشته باشید. از سمت دیگر خیلی از شرکتهای کلاهبرداری هرمی از طریق نتورک مارکتینگ سعی میکنند افراد را جذب خودشان کنند و بعد از آن سرشان کلاه بگذارند. سعی کنید تا جای ممکن در دام این شرکتها نیافتید، کار کردن با این شرکتها میتواند برای شما گران تمام شود.
مطلب پیشنهادی: بهینهسازی سایت برای هوش مصنوعی یا AIO چیست؟
انواع بازاریابی شبکهای
بازاریابی شبکهای یا نتورک مارکتینگ نیز مثل خیلی از شاخههای دیگر بازاریابی دارای انواع مختلفی است. در این قسمت از محتوا قصد داریم چندتا از معروفترین و کارآمدترین این روشها را برای شما معرفی کنیم.
بازاریابی شبکهای تک سطحی
در بازاریابی شبکهای تک سطحی، شرکت تولیدکننده تنها یک سطح از بازاریابها را استخدام میکند و خود بازاریابهای نمیتوانند زیر مجموعه داشته باشند. شرکت از آنها میخواهد، محصولات را به فروش برسانند و در نهایت به واسطه فروش هر محصول پورسانتی را به بازاریابها میدهد. این شیوه از نتورک مارکتینگ به دلیل اینکه بازاریابها نمیتوانند زیر مجموعه داشته باشند، بیشتر مواقع برای محصولات گران قیمت به کار میرود. برای مثال فروش یک دستمال کاغذی پورسانت زیادی به افراد نمیدهد، ولی فروش یک خودرو میتواند منطقی باشد. بنابراین نتورک مارکتینگ تک سطحی مناسب فروش کالاهایی است که هزینه زیادی دارند و با فروش محصول بازاریابها میتوانند پورسانت مناسبی دریافت کنند.
بازاریابی شبکهای دو سطحی
بازیابی شبکهای دو سطحی روشی است که در آن یک بازاریاب میتواند شروع به جذب زیر مجموعههای مختلفی کند تا پورسانت خودش را افزایش دهد. دقت داشته باشید که در این روش شما مسئولیت زیادی نسبت به زیر مجموعههای خودتان ندارید، در واقع شما آنها را جذب میکنید و آنها به صورت مجزا خودشان فروش را انجام میدهند اما به واسطه میزان فروشی که دارند، شما به عنوان بازاریاب اول درآمد بیشتری کسب میکنید.
بازاریابی شبکهای چند سطحی
بازاریابی شبکهای چند سطحی را میتوان کاملترین شیوه نتورک مارکتینگ دانست. در این روش به خصوص شما به عنوان رأس هرم بازاریابهایی که جذب میکنید فعالیت دارید و بایستی تلاش کنید آنها را در سیستم نگهدارید. حتی بایستی تجارب خودتان را به صورت دورهای برای آنها ارائه کنید تا از طریق فروش بیشتری که دارند کمیسیون شما افزایش پیدا کند. در واقع در روش چند سطحی انگار شما مدیریت عدهای بازاریاب را برعهده دارید و بایستی تمام تلاش خودتان را انجام دهید تا فروش آنها را افزایش دهید. برای موفقیت در این شغل بایستی حتما راهنمای فروش تلفنی داشته باشید.
مزایای نتورک مارکتینگ
بازاریابی نتورک مارکتینگ دارای مزایایی است که واقعاً آن را تبدیل به یک شغل جذاب کرده است که میتواند درآمد نسبتاً مناسبی نیز به افراد بدهد. چندتا از بهترین مزایای نتورک مارکتینگ را در ادامه برای شما معرفی میکنیم:
سرمایه کم برای شروع
اول از همه در نتورک مارکتینگ نیاز نیست شما سرمایه خاصی داشته باشید، میتوانید حتی با سرمایه نزدیک به صفر کار خودتان را شروع کنید و درآمد کسب کنید. با این حال فراموش نکنید که در شروع ماجرا اگر سرمایه بیشتری داشته باشید طبیعتا میتوانید درآمد خودتان را نیز خیلی زودتر افزایش دهید. شما میتوانید با استفاده دیجیتال مارکتینگ و فروش محصولات در شبکههای اجتماعی اقدام به کسب درآمد کنید.
رئیس خودتان هستید
نیازی نیست از کسی اجازه بگیرید تا یک روز کار نکنید، هر وقت دلتان خواست میتوانید به مرخصی بروید. در نتورک مارکتینگ خود بازاریابها رئیس خودشان هستند و در اکثریت سازمانهای بازاریابی شبکهای بازاریابها از کسی دستور نمیگیرند. با این حال فراموش نکنید که محدودیتهایی نیز به عنوان کسی که میخواهد عضوی از تیم باشد برای شما وجود دارد.
رشد فردی و کسب مهارت
اکثر شرکتهایی که محصولات خودشان را با استفاده از نتورک مارکتینگ به فروش میرسانند، دورههای بسیار خوبی را برای فروش بهتر بازاریابها برگزار میکنند. از سمت دیگر خیلی وقتها بازاریابهایی که در رأس وجود دارند به خصوص در بازاریابی شبکهای چند سطحی از تجارب خودشان به بازاریابهای تازه واردتر میگویند. این موارد قطعاً بر روی رشد فردی و کسب مهارتهای بهتر افراد تأثیر میگذارد.
شبکهسازی و ارتباط گسترده
از همه این مزایای مهمترین شبکهسازی است که در نتورک مارکتینگ انجام میشود. شما به عنوان یک بازاریاب میتوانید با افراد بسیار زیادی ارتباط برقرار کنید. برخی از این افراد به عنوان بازاریاب با شما کار خواهند کرد و برخی دیگر نیز مشتریهای دائمی شما میشوند. بنابراین اگر به دنبال جایی هستید که بتوانید شبکهسازی کنید و ارتباطهای خودتان را گسترش دهید، نتورک مارکتینگ میتواند به شما در انجام این کار بسیار کمک کند.
مطلب پیشنهادی: ریتارگتینگ چیست؟
معایب نتورک مارکتینگ
نتورک مارکتینگ نیز مانند هر کار دیگری دارای معایب است، اگر قصد دارید به صورت جدی در حوزه بازاریابی شبکهای مشغول به کار شوید بایستی به این معایب دقت داشته باشید. با دانستن این معایب میتوانید با یک دیدگاه بازتر و درستتری کار خودتان را شروع کنید.
این شغل مناسب هر کسی نیست
این شغل مناسب افرادی نیست که دایره ارتباطی کوچکی دارند. در واقع اگر قصد ورود به این کار را دارید شما بایستی افراد بسیار زیادی را بشناسید و از شناختن افراد تازه نیز نترسید. بایستی عاشق ارتباط گرفتند با افراد مختلف باشید، در غیر این صورت نمیتوانید در این شغل کار خودتان را ادامه دهید. از سمت دیگر بایستی سعی کنید با این مسأله کنار بیاید که قرار است هر روز به افراد مختلفی که هیچ شناختی نسبت به آنها ندارید تماس بگیرد و سعی کنید، محصولات مختلفی را به آنها بفروشید.
درآمد ثابتی در شروع ندارید
در این کار همه درآمد به خصوص در شروع به میزان تلاش شما بستگی دارد. یعنی کسی به خاطر ساعت کاری یا تعداد تماسی که میگیرد به شما درآمد نمیدهد، صرفاً زمانی که محصولی را بتوانید به مشتری بفروشید از این کار پورسانت دریافت خواهید کرد. بنابراین با این موضوع کنار بیاید که در شروع ماجرا قرار نیست درآمد زیادی داشته باشید ولی با جذب کردن عضوهای جدید و همین طور کسب مهارت میتوانید درآمد خودتان را افزایش دهید. پس اگر انقدر ریسکپذیر هستید که برای یک مدت زمان کوتاهی درآمد زیادی نداشته باشید، میتوانید بر روی نتورک مارکتینگ تمرکز کنید.
نباید خجالتی باشید
بایستی سعی کنید با افراد مختلف ارتباط برقرار کنید و حتی بایستی سعی کنید افراد مختلف را مجاب کنید تا به عنوان بازاریاب برای شما کار کنند. بنابراین این موضوع که خجالتی نباشید و اعتماد به نفس بالایی داشته باشید، اهمیت بسیار زیادی دارد. از سمت دیگر تمامی فروشهایی که انجام میدهد در اکثر مواقع به صورت تلفنی است شما نبایستی به هیچ عنوان نگران این باشید که جواب رد بشنوید و حتی کسی برای یک مدت از شما محصولی را تهیه نکند. پس یکی دیگر از معایب نتورک مارکتینگ این است که افراد خجالتی نمیتوانند در آن فعالیت داشته باشند.
دیدگاه افراد به این شغل مناسب نیست
دیدگاه افراد جامعه به خصوص در ایران به خاطر کلاهبرداریهایی که یکسری از شرکتها با استفاده از روشهای مشابه انجام دادهاند مناسب نیست. بنابراین بایستی با این موضوع نیز کنار بیاید که قرار نیست بعد از گفتن شغل خودتان افراد به کاری که انجام میدهید به عنوان یک کار خاص یا با پرستیژ نگاه کنند. در صورتی که اینطوری نیست، این شغل یک نوع بازاریابی است و میتواند در آینده باعث کسب درآمد خوبی برای شما شود. پس بدانید که این شغل بد نیست و یک شغل معمولی است، ولی از دید افراد جامعه شغلی سطح بالا در نظر گرفته نمیشود.
سقف درآمدی
نکتهای که وجود دارد این است که به طور کلی اکثر شرکتهایی که از روش نتورک مارکتینگ محصولات خودشان را به فروش میرسانند، یک حداکثر درآمدی را برای بازاریابهای خودشان تعیین میکنند. برای مثال ۱ میلیارد تومان زمانی که به این عدد برسید، هر چقدر هم بیشتر از آن زیرمجموعههای شما فروش داشته باشند صرفاً همان مبلغ نهایی به شما به عنوان پورسانت داده میشود. بنابراین ازیه جایی به بعد درآمدی که بدست میاورید ثابت خواهد بود.
تفاوت نتورک مارکتینگ و هرمی
همانطور که تا به اینجا متوجه شدیم، برعکس آنچه مردم فکر میکنند نتورک مارکتینگ نه تنها یک روش بازاریابی بسیار کاربردی است بلکه میتواند به عنوان یک روش کسب درآمد نیز کارآمد باشد. داخل بازاریابی شبکهای یا نتورک مارکتینگ فروش محصول باعث کسب درآمد افراد میشود. در واقع یک فرد به عنوان شاخه رأس هر چقدر عضو بیشتری داشته باشد محصول بیشتری به دست میاورد و میتواند فروش بالاتری را تجربه کند. تفاوت نتورک مارکتینگ و هرمی در این است که شرکتهای هرمی در بیشتر مواقع محصولی نمیفروشند. در واقع صرفاً به ازای افرادی که عضو میکنید به شما درآمد داده میشود و محصولات در بیشتر مواقع صوری است. میتوان گفت شرکتهای هرمی، از اسم نتورک مارکتینگ برای کلاهبرداری استفاده میکنند.
این شرکتها محصول را به بازاریابها میفروشند و در بیشتر مواقع هیچ کدام از این بازاریابها قبل از تحویل محصول متوجه میشوند که این شرکت کلاهبرداری بوده است. از سمت دیگر افراد نه تنها به براساس میزان عضو رتبهای که دارند افزایش پیدا میکند بلکه میزان خرید محصول نیز بر روی رتبههای آنها تأثیرگذار است. خلاصه کلام تفاوت نتورک مارکتینگ و هرمی در تقلبی بودن شرکتهای هرمی میباشد. بنابراین اگر شرکتی به اسم نتورک مارکتینگ از شما خواست که اول محصول تهیه کنید بعد از فروش آن سود به دست بیاورید با کمی تردید این کار را انجام دهید.
نتورک مارکتینگ در ایران
نتورک مارکتینگ در ایران نیز مثل بسیاری از کشورهای دنیا یک روش بازاریابی برای شرکتهای تولیدکننده و واردکننده محصول میباشد. در ایران بیشتر این شرکتها به صورت فصلی محصولی را مد نظر قرار میدهند و از بازاریابها میخواهند با فروش آن به درآمد برسند. برای مثال در فصل تابستان شروع به فروش اسپریهای ضد تعریق میکنند. باید بدانید که شرکتهای بسیار زیادی هستند که در ایران از طریق بازاریابی شبکهای محصولات خودشان را به فروش میرسانند و اگر قصد ورود به این حرفه را دارید، به شما پیشنهاد میکنیم حتماً از تجربه سایر افرادی که در این شرکتها کار میکنند کمک بگیرید.
آیا نتورک مارکتینگ قانونی است؟
طبق آییننامه اجرایی تبصره ماده ۸۷ قانون نظام صنفی، برای روشن شدن فرآیند، حدود اختیارات، مقررات فعالیت و نظارت بر شرکتهای بازاریابی شبکهای، یک آییننامه اجرایی تدوین و تصویب شده است (مصوب وزارت صنعت، معدن و تجارت) که جزئیات را تعیین میکند. در این آییننامه آمده است که شرکتهای نتورک مارکتینگ نیاز به پروانه کسب مخصوص، بررسی صلاحیت مدیران، شفافیت در فعالیت، نظارت بر تبلیغات و … دارند. با انجام دادن این آییننامه این دسته از شرکتها میتوانند به طور کاملاً قانونی کار کنند. پس اگر برای شما سؤال شده است که آیا نتورک مارکتینگ قانونی است باید بگوییم که بله اگر به قانونی که گفتیم توجه کنند، میتوانند به صورت کاملاً قانونی فعالیت داشته باشند.
مطلب پیشنهادی: SGE چیست؟
درآمد نتورک مارکتینگ
درآمد نتورک مارکتینگ براساس شرکتهای مختلفی که با آنها کار میکنید و همچنین محصولی که میفروشید متفاوت است. شرکتهای نتورک مارکتینگ محصولهای مختلفی را به فروش میرسانند که هر کدام از آنها میتواند دارای حاشیه سودهای مختلفی هم باشد. شما خودتان کسی هستید که تعیین میکنید چه محصولی را بفروش برسانید. از سمت دیگر هر چقدر عضو بیشتری هم داشته باشید از آنها نیز یک کمیسیون دریافت میکنید. در نهایت میزان درآمد شما به تعداد فروش محصول توسط خودتان و عضوهایی که دارید بستگی دارد. بسیاری از شرکتهای نتورک مارکتینگ اما، یک نهایت حقوقی را برای بازاریابهای خودشان در نظر میگیرند، البته این برای همه شرکتها نیست. اما در ایران اکثر شرکتها به این شکل فعالیت دارند. برای مثال بیشتر از ۱ میلیارد تومان نمیتوانید درآمد داشته باشید حالا حتی اگر اعضایی که ساختید باعث شوند کمیسیون شما به ۲ میلیارد تومان هم برسد نهایت آن ۱ میلیارد تومان را دریافت خواهید کرد. البته دقت داشته باشید این عدد نیز در شرکتهای مختلف بازاریابی شبکهای میتواند کاملاً متفاوت باشد.
نتیجهگیری
نتورک مارکتینگ یک روش بازاریابی است که بر پایه فروش محصول از طریق ارتباط انسانی است. در واقع در روش بازاریابی شبکهای تولیدکنندهها یا شرکتهای واردکننده محصولات خودشان را از طریق بازاریابهای مستقل به فروش میرسانند. خود این بازاریابها میتوانند با پیدا کردن زیر مجموعههای بیشتر برای خودشان درآمدی که به دست میاورند را افزایش دهند. در واقع یک بازاریاب در رأس قرار میگیرد و از زیرمجموعههای خودش کمیسیون فروش به دست میاورد. به همین شکل تا پایین هر زیر مجموعه نیز میتواند زیر مجموعههای دیگر را به دست بیاورد. دقت داشته باشید که این روش بازاریابی با شرکتهای هرمی بسیار متفاوت است و نتورک مارکتینگ یک روش قانونی به حساب میآید. در طول این محتوا سعی کردیم تا شما را با این روش از بازاریابی و مزایا و معایبی که دارند بیشتر آشنا کنیم. اگر تجربه حضور در شرکتهای نتورک مارکتینگ را دارید حتماً با ما به اشتراک بگذارید.