MVP چیست؟ اهمیت‌ها و کاربردهای حداقل محصول قابل عرضه

به نظر شما طراحی یک محصول در چه مرحله‌ای به پایان می‌رسد؟ شاید پاسخ درست این است که پایانی وجود ندارد. همیشه امکان ارتقای محصولات وجود دارد. ولی انتظار بر این است که قبل از رسیدن محصول به دست مشتری، تمام نواقص احتمالی بر طرف شود. شاید محصولی که از نظر سازنده کامل به نظر می‌رسد، به نیازهای مشتری پاسخ ندهد. یکی از روش‌های رسیدن به محصولی بهینه و کاربردی استفاده از مدل MVP یا حداقل محصول قابل عرضه است. در این مقاله شما را با اهمیت و کاربردهای این مدل، آشنا می‌کنیم.

تاریخچه ‌MVP

عبارت ام وی پی یا Minimum Viable Product (حداقل محصول قابل عرضه یا کمینه‌‌ محصول پذیرفتنی) در سال 2010 با انتشار کتاب Running Lean نوشته ‌ی مائوریا به محبوبیت رسید و در سال 2011 هم در کتاب اریک رایس تحت عنوان The Lean Startup مطرح شد. به اعتقاد این نویسندگان، هنگامی‌ که شرکت‌ها بعد از صرف زمان و هزینه زیادی به محصول نامناسب می‌رسند، شکست می‌خورند. در عوض، آنها پیشنهاد کردند که با فرایند MVP و بررسی مجدد ایده‌ها میتوان با کمترین هزینه به کسب بازخورد سریعتر برای اصلاح محصول رسید.

هست و نیست‌های MVP

امروزه مفهوم MVP یا حداقل محصول قابل عرضه به طور گسترده‌ای در دنیای فناوری و طراحی محصول به کار می‌رود. در اینجا شما را با این مفهوم آشنا کرده و دلیل نیازمندی به آن را ذکر خواهیم کرد.

در اصل MVP نسخه ابتدایی از محصول است که حداقل تلاش و زمان ممکن برای تولیدش صرف شده است. با این که ام وی پی فاقد ویژگیهای زیادی است، ولی حس محصولی کاربردی را به کاربران اولیه منتقل می‌کند. پس می‌توانید آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید. البته توجه کنید که MVP، اولین نسخه از محصول نیست. ولی نسخه‌ای بسیار اصولی و پایه‌ای محسوب می‌شود.

قبل از طراحی MVP باید نسخه اولیه یا Prototype را بسازید. این نسخه فاقد هرگونه ویژگی است و تنها به عنوان مدل برای نمایش ایده طراحی، عمل می‌کند. با کمک پروتوتایپ مفهوم مدنظرتان را تست کرده و پایه‌ای برای ام وی پی می‌سازید. مفاهیم دیگری مثل MMP، MLP و MAP هم در مسیر رسیدن به نسخه نهایی محصول قرار دارند.

اهمیت ساخت MVP

مزیت ساخت MVP در هزینه اندک و تولید سریع آن نهفته است. با ام وی پی مخاطبان هدف مناسب را انتخاب کرده، ویژگیهای محبوب محصول و مشکلات احتمالی را می‌شناسید و پایگاه کاربری اولیه را برای محصولتان تشکیل می‌دهید.

در واقع با این روش، زمان مورد نیاز برای طراحی مجدد محصول و ویژگی هایش را کاهش می‌دهید. بعلاوه امکان اصلاح نواقص در مراحل اولیه تولید فراهم می‌شود. پس با MVP به دید کلی از ارتقای محصول، مشکلات و نقاط درد کاربران احتمالی می‌رسید. در ادامه به اهمیت ساخت MVP اشاره خواهیم کرد.

اعتبارسنجی ساده و ارزان ایده

به جای تولید محصولی پرچم دار با ویژگیهای کامل، می‌توانید کارتان را با ام وی پی آغاز کنید. در واقع ارزان‌ترین شکل از محصول را با حداقل ویژگیهای ممکن برای تست کردن ایده خودتان می‌سازید. به عبارت دیگر هدف از MVP تست و ارزیابی ایده و نحوه واکنش کاربران واقعی به آن است.

مطلب پیشنهادی: نکات طراحی بسته بندی محصول

 امکان تغییر و تکامل محصول

با ساخت MVP امکان تکامل محصول برقرار است. شاید در حین ساخت محصول، فناوری‌های جدیدی ظاهر شوند، پس می‌توانید با حفظ  ایده اصلی، ویژگیهای دیگری را به محصولتان اضافه کنید. در اصل در هر مرحله از توسعه محصول، ارزش افزوده‌ای را به آن اضافه کرده و از پروتوتایپ محصول در برابر تغییرات جدید حمایت می‌کنید.

تست و آزمایش با کمترین ریسک و هزینه

هدف از تولید ام وی پی، رسیدن به سود نیست بلکه می‌خواهید عوامل موفقیت محصول را شناسایی کنید. پس MVP به تمامی ویژگیهای محصول عالی، نیازی ندارد، فقط باید ویژگیهایی را اضافه کنید که قصد تست کردنشان را دارید. به راحتی می‌توانید عملکرد این ویژگیها را طبق بازخوردهای کاربران، آزمایش کنید.

اثبات ایده خودتان در برابر سرمایه گذاران

MVP نمادی از محصولی با توان بزرگتر شدن و پیچیده‌تر شدن است. با آن، اعتبار بازاری ایده را به سرمایه گذاران و ذینفعان نشان می‌دهید و اعتمادشان بابت سرمایه گذاری روی محصول نهایی را جلب می‌کنید.

روند به کارگیری MVP

تمامی اطلاعاتی که تا اینجا به دست آورده‌اید را یادداشت کنید

مفروضه‌هایی مثل گروه هدف، مسائل مربوط به آنها، جنبه‌های مادی ایده‌ها، فعالیت مشابه رقبا، ریسک‌ها یا فرصت‌های تجاری را لحاظ کنید. اگر هنوز این کار را نکرده‌اید، پس وقت آن رسیده تا پیشنهاد فروض ویژه (USP) را برای محصولتان تهیه کنید.

داده‌های مورد نیاز برای تولید محصول را ارزیابی کنید

مهم‌ترین جنبه از تولید محصول را مشخص کنید. آیا می‌خواهید مشتریان به خوبی با آن تعامل برقرار کنند؟ شاید به دنبال واکنش مشتریان نسبت به USP هستید؟ شاید هم می‌خواهید مهم‌ترین مفروضه‌ها را مورد بررسی قرار دهید؟ به هر حال نباید ام وی پی را با هدف تست کردن همزمان حداکثر مفروضه‌های ممکن  تولید کنید. مهم‌ترین مفروضه را انتخاب کرده و در فرایند توسعه MVP به آن دقت کنید.

مخاطب مناسب را پیدا کنید

بسیاری از شرکت‌ها برای تست کردن MVP از مشتریانشان دعوت می‌کنند. این مشتریان با ثبت اشتراک خبرنامه یا روش‌های دیگر، تمایلشان برای مشارکت در این فرایند را نشان می‌دهند. تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی هم روش خوبی برای جلب مشارکت مخاطبان علاقمند به محصول است.

در طول فرایند تولید MVP از هدف اصلی منحرف نشوید

از طرفی تولید ام وی پی به دنبال شناسایی نقاط درد در توسعه پروژه است. پس گاهی اوقات شرایط اجرایی پروژه بسیار دشوار یا غیرممکن می‌شود و باید به دنبال راه حل مناسب بگردید. البته نباید با بروز هر مشکلی، حواستان از هدف اصلی پرت شود. می‌توانید این مشکلات را یادداشت کنید و نیازی هم به حل فوری تمامی مشکلات نیست. در واقع به انعطاف پذیری و تسلط بر فرایند تولید نیاز دارید.

انواع ام وی پی و کاربردهایشان

به هر حال ام وی پی نسخه‌ای از محصول است. این روش تحت عنوان روش آزمودن فرضیه هم معروف است. در ادامه به انواع آن اشاره خواهیم کرد.

ام وی پی پیش سفارش داده شده (Pre-order MVP Type)

اگر تولید محصول به سرمایه گذاری زیادی از نظر بودجه و زمان نیاز دارد (برای مثال به طرحی ابتکاری از کتری هوشمند رسیده‌اید) و یا مشتریان زیادی برای رسیدن به سودآوری نیاز دارید، از این نوع MVP استفاده کنید. برای این کار باید صفحه ورودی یا کمپین سرمایه گذاری انبوه تشکیل دهید تا با دریافت پیش پرداخت بدانید که مردم بابت محصول نهایی، پول پرداخت خواهند کرد.

ام وی پی  متکی بر مخاطب (Audience Building MVP)

در این حالت ایده‌ای دارید ولی در آن حوزه تخصصی ندارید. پس باید وارد دنیای مشتریان شوید تا اثر محصول روی دنیای اطرافتان را بشناسید. تولید محصولات اجتماعی و رایگان، محصولات آنلاین و بازار مشاوره هم در این حوزه قرار می‌گیرند. باید برای تولید این محصولات، گروه‌هایی را در شبکه‌های اجتماعی تشکل دهید؛ تا قبل از تولید با تبیین عملکرد و محتوای محصول آتی بتوانید پایگاه مشتری را تشکیل دهید و علایق مشتریان احتمالی را بررسی کنید. البته نباید علاقمندی به یک موضوع را با تمایل به پرداخت پول بابت آن یکی کنید.

مطلب پیشنهادی: مارکتینگ پلن چیست؟

نوع دستی (Concierge MVP)

اگر مشتریانتان به طور آفلاین فعالیت دارند و چندان با فناوری آشنایی ندارندT یا این که پیش بینی مواد لازم برای تولید محصولتان دشوار است، پس از این نوع MVP استفاده کنید.

در اینجا به حل مشکلات مشتریان کمک می‌کنید. برای مثال قبل از طراحی سرویس تحویل خرید به درب منازل، اول با مشتریان تماس تلفنی می‌گیرید تا بفهمید که مشتری به خرید نیاز دارد یا نه و بعد به فروشگاه رفته، خرید می‌کنید و به درب منازل می‌رسانید.

هدف از نوع دستی، داشتن رویکرد فردی در قبال هر مشتری است و حتی قبل از تولید محصول به کسب تجربه از آن رسیده؛ تقاضای موجود را ارزیابی کرده و میزان علاقمندی به خدماتتان را می‌شناسید.

جادوگر شهر اُز (The Wizard of OZ MVP)

اگر در صنایع پیچیده مشغول به فعالیت هستید (امور مالی و حقوقی)، پس محصولتان به الگوریتم‌های پیچیده یا اتوماسیون فرایند نیاز دارد. قبل از ورود به این فرایند پیچیده می‌توانید فرمی کاربردی حاوی اطلاعات تماس و نظرسنجی از انتظارات مخاطبان را روی سایت قرار دهید. بعد این فرم‌ها را پردازش کرده و نتایج را برای مشتریان ارسال کنید. این کار درست مثل پردازش محصول به وسیله سیستم است. با این روش، فراوانی تقاضا برای محصول را ارزیابی می‌کنید و مثل شرکتی جدی و پیگیر در نظر مشتریان دیده می‌شوید.

ام وی پی تک کاربره (Single-Use Case)

شاید فکر می‌کنید که باید بخشی از یک محصول در قالب محصولی مجزا عرضه شود و در حال ورود به بازاری هستید که محصولات پیچیده‌تر و گران‌تر آن را قبضه کرده‌اند. در این حالت به جای اینکه به دنبال منابع بیشتری بروید می‌توانید صفحه‌ای مجزا (با طراحی و نام دامنه مجزا) بسازید تا مقدار کمی از ترافیک جدید را به آن ارسال کنید. محصولی که تنها برای حل یکی از مشکلات موجود ساخته می‌شود؛ برای آزمودن فرضیه مربوط به ارزشمندی و کارایی مدنظرش مناسب است.

محصولات ام وی پی سایرین(Other People’s Product MVP)

اگر می‌خواهید وارد بازاری با رقبایی کار کشته شوید یا محصولی بسازید که پیش بینی امکانات و منابع مهندسی لازم برای تولیدش دشوار استT پس از محصولات سایرین استفاده کنید. برای مثال افرادی که می‌خواهند خدمات جانبی در حوزه گردشگری عرضه کنند (و در آینده شرکت کارگزار گردشگری جدیدی افتتاح کنند) می‌توانند پایگاه پژوهشی رقیب را به وب سایت خودشان متصل کنند و به فروش خدمات بابت مدارک و ویزا بپردازند. هدف از این کار سنجش دانش، نقاط قوت و کانال‌های بازاریابی است.

مطلب پیشنهادی: بازار خرید آنلاین و فروش اینترنتی کالاها

نمونه‌هایی از استارتاپ های موفقی که با MVP آغاز شدند

Airbnb

این خدمات آنلاین اجاره کوتاه مدت ملک، در ابتدا به صورت وب سایتی ساده بود که سه نفر در آن تبلیغات اجاره تخت بادی را ارسال می‌کردند. سپس سه مهمان دیگر به آنها اضافه شد که می‌خواستند آپارتمانشان را اجاره دهند. سازندگان سایت که به مخاطبان هدف رسیده بودند به دنبال طراحی مجدد پلتفرمشان رفتند. امروزه Airbnb حدود 150 میلیون کاربر و 4 میلیون مکان برای اجاره دارد که ارزش کل کسب و کارش به 30 میلیارد دلار می‌رسد.

Uber

این اپلیکیشن موبایل برای یافتن، تماس گرفتن و پرداخت پول تاکسی است. اوبر در سال 2010 فقط روی متصل کردن مشتریان به رانندگان تاکسی و پرداخت کرایه درون اپلیکیشن متمرکز بود. حالا کارکرد این اپلیکیشن به GPS ، مقصدهای چندگانه، رانندگی اشتراکی، ردیابی آنلاین و غیره هم توسعه یافته است.

Spotify

اسپاتیفای خدمات صوتی بخش آنلاین است. دنیل اک به دنبال طراحی پلتفرمی بود تا کاربران بتوانند با هزینه‌ای اندک، موسیقی مجاز را منتشر کنند. دوستان و اعضای خانواده اولین افرادی بودند که این اپلیکیشن را امتحان کردند. هنگامی که این ایده گرفت، توسعه دهندگان هم آن را در اختیار مخاطبان گسترده‌تری قرار دادند. امروزه این پلتفرم خدمات حوزه موسیقی، پخش ویدئو و پادکست را ارائه می‌دهد که در 79 کشور سراسر جهان در دسترس است.

در نهایت . . .

شرکت‌ها با روش MVP می‌توانند ایده تولید محصول را در اختیار مشتریان احتمالی قرار دهند. آن‌ها با این روش به درآمدزایی، موقعیت بازاری و کسب بازخورد می‌رسند. در نتیجه به طور هوشمندانه از زمانشان استفاده می‌کنند، در معرض دید سرمایه گذاران قرار می‌گیرند و آماده تأمین مالی کسب و کارشان می‌شوند.

منابع

Your Guide to MVP, MMP, MLP, MDP and MAP Startup Stages

https://bootcamp.uxdesign.cc/the-real-value-of-mvps-and-how-to-use-them-effectively-1a800f5a504a

https://blog.devgenius.io/successful-startups-stories-that-started-with-mvp-ae25a78b424f