تورنت چیست؟ آموزش دانلود از تورنت به زبان ساده!

احتمالا تورنت (Torrent) به گوشتون خورده باشه، ولی ندونید که دقیقا چطوری کار میکنه و باهاش چه کارهایی میشه کرد. اصلا با این همه سایت دانلود بازی و فیلم و سریال و موسیقی و نرم‌افزار، چه کاریه بریم سراغ تورنت؟ به چه دردی میخوره؟ مزایا و معایب تورنت چیه؟ بریم که به همه این سوالات پاسخ بدیم. پس با ما همراه باشید.

تورنت چطوری کار می‌کنه؟

بذارید با یه مثال ساده شروع کنیم. فرض کنید که میخواید یه سریال جدید به صورت رایگان دانلود کنید. مسلما چند راه براش هست مثل گشتن تو سایت‌های مختلف یا بات‌های تلگرامی. ولی ممکنه خیلی از سایت‌ها یا پولی یا مسدود باشن و یا اون سریال مد نظر شما رو با کیفیتی که میخواید نداشته باشن. حالا فرض کنید یه راهی جلوی شما بذارن: شما به صورت رایگان، بدون نیاز به VPN یا تحریم‌شکن، وصل شید به سیستم افراد مختلف در جهان این سریال رو دارن و تکه‌تکه از سیستمشون بردارید! البته نه دزدکی! کاملا با اجازه خودشون. این یه روش ساده دانلود از طریق تورنته!

البته کاربرد تورنت فقط این نیست. فرض کنید شما بخواید یه فایل حجیم رو برای یکی از دوستانتون بفرستید. خب مجبور هستید اون رو قبل از ارسال جایی آپلود کنید (مثل گوگل درایو، سایت‌های آپلود فایل، تلگرام و…) که همه این پلتفرم‌ها مخصوصا در حالت رایگان، محدویت حجم دارن. شما میتونید به جای آپلود فایل، از طریق تورنت به دوستتون این اجازه رو بدید که به سیستم شما وصل بشه و فایل رو مستقیم از سیستم شما برداره [که البته سرعت دانلودش به سرعت آپلود شما بستگی داره]

مطلب پیشنهادی: بلاکچین چیست؟

تورنت به زبان علمی

خب یه کم مبحث رو علمی‌تر جلو ببریم و ببینیم سیستم تورنت چطوری کار می‌کنه. تورنت یک پروتکل اشتراک فایل بر مبای فناوری نقطه‌به‌نقطه (P2P) اس. یعنی کاربرها مستقیم باهم فایل رد و بدل می‌کنن، نه از طریق یک سرور مرکزی. افراد میتونن از طریق شبکه تورنت، مستقیما به سیستم افرادی که اون فایل رو دارن و به اشتراک گذاشتن، وصل بشن و فایل موردشون رو تکه‌تکه دانلود کنن. شما هم که فایل رو دانلود می‌کنید، می‌توانید تو اشتراک‌گذاری مجددش کمک کنید. پس مثل یه تار عنکبوت، همه به هم وصل میشن.

جالبه بدونید اکثر فیلم‌ها، سریال‌ها، بازی‌ها و نرم‌افزارهای کرک‌شده که از سایت‌های مختلف ایرانی یا خارجی دانلود می‌کنید، در واقع از تورنت اومده‌ان!

اصطلاحات تورنت

چند اصطلاح مهم در تورنت که بهتره باهاش آشنا بشید:

ترکر (Tracker)

ترکر تو تورنت مثل یه نقشه یا راهنما عمل می‌کنه. کمک می‌کنه افراد همدیگه رو پیدا کنن تا فایل‌ها رو با هم به اشتراک بذارن. فرض کنید که دنبال یه آلبوم موسیقی می‌گردید. ترکر مثل یه دفتر راهنماست که لیست می‌کنه: چه کسایی (کاربرها) کدوم تکه‌های فایل رو دارن و چجوری می‌تونی بهشون وصل بشی و تیکه‌ها رو بگیری. نکته مهم اینه که ترکر خودش فایل رو ذخیره نمی‌کنه، فقط کارش وصل‌کردن آدم‌ها به همدیگه اس.

کلایت (Client)

کلاینت تورنت، یه برنامه‌اس که کمک می‌کنه فایل‌ها رو از طریق تورنت دانلود یا آپلود کنید؛ مثل µTorrent، Bittorrent، qBittorrent و…

روش کار کلاینت چطوریه؟

1. فایل تورنت رو می‌خونه (یا لینک magnet رو باز می‌کنه)
2. از ترکر می‌پرسه: «کی این فایل رو داره؟»
3. به افراد دیگه وصل می‌شه (سیدرها و لیچرها)
4. فایل رو تکه‌تکه از اونا می‌گیره
5. همزمان فایل رو به بقیه هم می‌فرسته

سُوارم (Swarm)

Swarm یعنی گروه همه کاربرهایی که یه فایل تورنت خاص رو دارن یا دارن دانلودش می‌کنن و شامل دو دسته میشه:

• Seeder (سیدر) = کسایی که فایل کامل رو دارن و به بقیه می‌دن
• Leecher (لیچر) = کسایی که هنوز فایل کامل رو ندارن و دارن دانلود می‌کنن

مجموع این دو گروه میشه Swarm اون فایل.

مثلا فرض کنید یه تورنت مربوط به یه فیلم سینمایی هست. الان ۵ نفر دارن دانلودش می‌کنن و ۳ نفر فایل کامل رو دارن.
پس: سُوارم = ۸ نفر (۵ لیچر + ۳ سیدر)

نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های دانلود تورنت

نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های مختلفی برای دانلود تورنت ارائه شده که در ادامه به برخی از معروف‌تریناش می‌پردازیم:

نرم‌افزارهای دانلود تورنت برای دسکتاپ:

• Bittorrent (ویندوز، مک و لینوکس)
• µTorrent (ویندوز، مک و لینوکس)
• qBittorrent (ویندوز، مک و لینوکس)
• Tixati (ویندوز و لینوکس)
• Folx Pro (مک)
• Webtorrent (ویندوز، مک و لینوکس)
• Transmission (ویندوز، مک و لینوکس)

پیشنهاد نویسنده: آموزش استفاده رایگان از اسپاتیفای

اپلیکیشن‌های دانلود تورنت برای اندروید:

• Bittorrent
• µTorrent
• Flud
• TorrDroid
• Torrent Pro

اپلیکیشن‌های دانلود تورنت برای iOS (آیفون)

دانلود تورنت با آیفون، یه مقدار پیچیده اس! چون اپ‌استور اجازه انتشار کلاینت‌های دانلود تورنت رو نمیده. پس باید از ابزارهای مدیریت تورنت از راه دور استفاده کنید! (لینک تورنت رو می‌دید بهش و براتون دانلود می‌کنه. بعد خودتون فایل رو از داخل مرورگر آیفون دانلود می‌کنید). ولی یکی از معایبش اینه که نسخه‌های رایگانشون، فضای ابری با حجم محدود بهتون میدن. در ادامه چند تا از سرویس‌های ابری تورنت (Cloud Torrent Clients) آورده شده:

• Seedr
• Bitport
• ZbigZ

روش دانلود تورنت

الان ما هم با تورنت آشنا شدیم و هم نرم‌افزارشو داریم. ولی کجا باید دنبال محتوایی می‌خوایم بگردیم و فایل یا لینک تورنت‌شو پیدا و بدیم به نرم‌افزار تا دانلود کنیم؟

برای پیدا کردن فایل مورد نظر، باید تو موتورهای جستجوی تورنت دنبالشون بگردیم. برخی از معروف‌ترین موتورهای جستجوی تورنت به شرح زیرن:

• The Pirate Bay
• 1337x
• RuTracker
• YTS
• The RarBG
• LimeTorrents
• TorrentGalaxy

توجه مهم: به خاطر مسائل کپی‌رایت (که جلوتر بهش اشاره می‌کنیم)، آدرس این سایت‌ها ممکنه همیشه تغییر کنه! گوگل هم معمولا آدرس نسخه اصلی این سایتا رو تو نتایج نشون نمیده! پس خواستید پیداشون کنید، تو موتور جستجویی مثل yandex.com سرچشون کنید.

بعد از این که وارد یکی از این موتورهای جستجو شدید، اسم فایل مد نظرتون رو سرچ کنید. مثلا Squid game 3. تو لیست نتایج، توضیحات و حجم فایل‌ها رو ببینید. یکی از مهم‌ترین چیزایی که باید اینجا بهش دقت کنید، تعداد سیدرها (SE) و لیچرهاست (LE). هر چی بیشتر باشه، احتمال بالاتر بودن سرعت دانلود شما بیشتره. بذارید بیشتر توضیح بدیم:

فرض کنید که شما دنبال یه کتاب خاص و کمیاب هستید و اون کتاب رو 5 نفر در تورنت به اشتراک گذاشته‌ان. برای دانلود کتاب باید به سیستم این 5 نفر وصل بشید. حالا تصویر کنید که سیستم بعضیاشون (یا حتی همه‌شون) تو خیلی ساعت‌ها خاموش باشه و یا سرعت آپلود اونا پایین باشه [سرعت دانلود شما به سرعت آپلود اونا هم بستگی داره]. در این صورت ممکنه ساعت‌ها یا حتی روزها برای دانلود یه فایل ساده معطل بشید! ولی حالا فرض کنید دنبال دانلود فصل سوم سریال بازی مرکب هستید. سریالی که هزاران نفر اون رو در تورنت به اشتراک گذاشته‌ان. پس شما شانس بالای وصل شدن همزمان به سیستم صدها نفر و دانود تکه‌های فایل سریال با سرعت بالا رو دارید.

محتوای دلخواهتون رو که سرچ و پیدا کردید، نوبت دانلودش میرسه. سایت‌های تورنت، یا فایل تورنت‌شو بهتون میدن (یه فایل خیلی کم‌حجم با فرمت torrent.)، یا لینک مگنت (Magnet) و یا هر دو. هیچ‌ فرقی هم نداره کدوم روش رو استفاده کنید.

پس یا فایلشو (با فرمت torrent.) از اون سایت دانلود کنید و داخل نرم‌افزاری که دارید، باز کنید. یا به جای دانلود فایل، لینک مگنت (Magnet) شو به نرم‌افزار بدید. (معمولا کنار لینک مگنت، عکس یه آهنربا هست). روی لینک مگنت کلیک کنید تا توی نرم‌افزارتون باز بشه. اگه نرم‌افزار اتوماتیک باز نشد، لینک مگنت رو کپی و خودتون داخل نرم‌افزار پیست کنید. بعد از این که فایل torrent. یا لینک مگنت رو داخل نرم‌افزار باز کردید، چند ثانیه صبر کنید تا لیست فایل‌های محتوایی که قراره دانلود کنه رو به شما نمایش بده. فایل‌هایی که نیاز دارید را تیک بزنید، محل ذخیره شون رو هم مشخص و دانلود رو شروع کنید.

نمونه‌ای از تورنت سریال بازی مرکب 3، در یکی از سایت‌های جستجوی تورنت

مزایای تورنت

• رایگان بودن
• عدم نیاز به آپلود/دانلود فایل در سایت‌های مختلف (برنخوردن به مشکلاتی مثل: سرعت پایین دانلود یا نداشتن امکان Resume در برخی سایت‌ها، محدودیت حجم فایل، حذف فایل به خاطر کپی‌رایت، پولی بودن، فیلتر یا تحریم بودن سایت و…)
• عدم نیاز به VPN یا تحریم‌شکن (توجه کنید که بعضی از موتورهای جستجوی تورنت ممکنه مسدود باشن، ولی بعد از گرفتن فایل torrent یا لینک مگنت، برای دانلود محتوای اصلی نیاز به VPN نیست.)
• امکان پخش فیلم هنگام دانلود (با تورنت می‌تونید مقداری از فیلم که دانلود شد، شروع به پخش کردن اون کنید!)
• امکان گذاشتن محدودیت سرعت دانلود و آپلود برای تورنت در اکثر کلاینت‌ها
• امکان ادامه دانلود در هر زمان (داشتن قابلیت Resume)
• امکان دانلود/آپلود فایل‌های حجیم. مثلا شما می‌تونید یه فیلم سینمایی 4k با حجم 100 گیگ رو به صورت تک فایل دانلود کنید. که مثلا اگه بخواید همون فیلم رو از سایت‌های آپلود فایل عادی بگیرید، به خاطر محدودیت حجم آپلود تو این سایتا، باید به صورت چندین فایل مجزا بگیرید و در نهایت به هم متصل کنید.
• پیدا کردن بسیاری از فایل‌های کمیاب یا قدیمی در تورنت (که تو سایتا یا پولی‌ان یا حذف شده‌ان)

پیشنهاد نویسنده: آموزش دانلود از یوتیوب

معایب تورنت

• سرعت دانلود صفر یا پایین دانلود بعضی فایل‌ها! (بعضی فایل‌ها که کمیاب، غیرمحبوب یا قدیمی‌ترن و سیدرها و لیچرهای خیلی پایینی دارن، ممکنه سرعت دانلودتون خیلی پایین یا حتی صفر باشه! تو این مواقع باید شانس بیارید تا اون افراد اندکی که دارنش، آنلاین بشن و از سیستمشون بردارید.)
• کپی‌رایت: دانلود تورنت تو کشورهایی که قوانین سفت و سختی در مورد کپی‌رایت دارن، ممکنه با پیگیری قضایی، مجازات‌ها و جرایم سنگین همراه باشه! اینم در نظر بگیرید که موقع دانلود، شما خودتون منتشر کننده هم هستید که همین میتونه براتون جرم تلقی بشه! پس اگه ساکن این کشورها هستید، حتما موقع استفاده از تورنت، از VPN استفاده کنید.
• خطر ویروس و بدافزار: تو تورنت، مستقیما فایل‌ها رو از سیستم بقیه برمی‌دارید، پس چیزی این وسط، سالم و بی‌خطر بودنشون رو چک نمی‌کنه. پس حتما موقع دانلود، آنتی‌ویروستون فعال باشه. البته تو برخی سایت‌های تورنت، کاربران در مورد اون فایل، نظر و امتیاز داده‌ان که قبل از دانلود، برای اطمینان بیشتر بررسی کنید.
• تبلیغات درون کلاینت‌های تورنت: بعضی کلاینت‌های دانلود تورنت، داخلشون تبلیغات نمایش داده میشه که ممکنه آزاردهنده باشه.
• تو تورنت، IP شما برای سایر کاربران قابل مشاهده س که این ممکنه تهدیدی برای حریم خصوصی و امنیت شما باشه، به‌خصوص اگه از VPN استفاده نکنید.

تورنت و داستان کپی‌رایت

تو تورنت، اکثر فایل‌هایی که بین افراد رد و بدل میشه، محتوای کپی‌رایت‌دار، پولی یا کرک شده هستند. مثل آلبوم موسیقی، فیلم و سریال، بازی‌ها و نرم‌افزارهای کرک شده، کتاب، مقاله و… . حالا دعوا سر چیه؟ صاحبان سایت‌های تورنت و فعالان آزادی اطلاعات، میگن به کسی ربطی نداره چی داره رد و بدل میشه و تورنت، فقط ابزار فناوریه، جرم نیست و اطلاعات باید آزاد و در دسترس همه باشه. ولی شرکت‌ها و تولیدکندگان اثر و نهادهای قانونی میگن اتفاقا به سایت‌های تورنت ربط داره و از این بستر، داره دزدی دیجیتال و نقض کپی‌رایت صورت می‌گیره و این‌ سایت‌ها باید تورنت‌های محتواهای کپی‌رایت‌دار رو حذف کنن. خلاصه این دعوا سالهاست که هست و تاحالا برخی از سایتای تورنت مسدود شده‌ان، آدرسشون عوض شده، از نتایج موتورهای جستجو حذف شده‌ان، صاحبانش بازداشت، زندانی یا جریمه شده‌ان و… .

نظرات و تجربیات شما…

شما از تورنت برای پیدا کردن محتوای دلخواهتون استفاده می‌کنید؟ نظرتون در مورد این روش دانلود چیه؟ طرفدار آزادی تورنت هستید یا ممنوعیت کامل یا محدودیت؟