شبه پول چیست؟ تفاوت آن با پول

سپرده گذاری در بانک‌ها، یکی از روش‌های امن برای نگهداری پول است، اما این کار به معنای دقیق داشتن پول نیست. وقتی پول خود را در یک حساب بانکی قرار می‌دهید، در واقع آن را به شبه پول تبدیل کرده‌اید؛ یعنی پول شما قابل دسترس نیست و برای استفاده از آن نیاز به مراجعه به بانک و انجام مراحل مشخصی دارید.
بانک‌ها برای اینکه بتوانند از پول سپرده شده توسط مشتریان استفاده کنند، نیاز به مجوزهای قانونی دارند و معمولا زمان مشخصی برای سپرده گذاری تعیین می‌کنند؛ بنابراین، هرگز فکر نکنید که پولتان در حساب بانکی، همان پولی است که در جیبتان دارید.

تعریف شبه پول

پول، به عنوان یک وسیله معاملاتی و اندازه گیری ارزش کالاها و خدمات، باید از سه ویژگی اصلی تشکیل شده باشد؛ یعنی باید قابل تبدیل به کالاهای دیگر باشد، باید به عنوان وسیله مبادله قابل قبول باشد و باید ارزش ثابت خود را حفظ کند. دلیل اینکه پول باید ارزش ثابت خود را حفظ کند، این است که اگر ارزش پول به طور مداوم کاهش یابد، افراد نمی‌توانند به طور صحیح کالاها و خدمات را اندازه گیری کنند؛ بنابراین فرایند تبادل اقتصادی به مشکل خواهد خورد.
ارزش یک محصول یا خدمت بر اساس مقدار پولی که برای خرید آن نیاز است، تعیین می‌شود. این امر باعث شناسایی ارزش نسبی میان کالاها و خدمات مختلف می‌شود. به عنوان مثال اگر یک بستنی با یک واحد پول، در حالی که یک تخته فرش با ۱۰۰ واحد پول قابل خریداری باشد، نشان از ارزش نسبی این دو محصول است.
همچنین، مفهوم شبه پول نشان ‌دهنده ابزارهایی است که می‌توانند به طور موقت به عنوان پول استفاده شوند و از این جهت اهمیت اقتصادی زیادی دارند؛ زیرا امکان تبدیل آن‌ها به پول نقد بسیار سریع است. این نکته نشان از پیچیدگی‌ها و ارتباطات عمیقی است که در دنیای اقتصاد و نقدینگی وجود دارد و نشان از اهمیت بررسی و مطالعه آن‌ها دارد.

مطلب پیشنهادی: چطور پولدار شویم؟

شناسایی موارد شبه پول

دارایی‌های شبه پول، یکی از عوامل مهم در اقتصاد هر کشور است که نقش بسیار مهمی در تحلیل‌های پولی دارند. این دارایی‌ها شامل حساب‌های پس‌انداز، گواهی سپرده، ارزهای خارجی، حساب‌های بازار پول، اوراق بهادار قابل عرضه در بازار و اسناد خزانه می‌شوند. این دارایی‌ها به دلیل قابلیت تبدیل به پول نقد و قابلیت استفاده به عنوان وسیله پرداخت، اهمیت زیادی در اقتصاد دارند.
به عنوان مثال، حساب‌های پس‌انداز و گواهی سپرده‌ها، از جمله دارایی‌های شبه پول هستند که به جای استفاده از پول نقد، به عنوان وسیله پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی، دارایی‌های شبه پول، نقش مهمی در اقتصاد هر کشور دارند و برای تحلیل‌های پولی بسیار اهمیت دارند.

مطلب پیشنهادی: پایه پولی چیست؟

اهمیت و کاربرد شبه پول در اقتصاد

شبه پول، یکی از عناصر اساسی در اقتصاد هر کشور است که تأثیر بسزایی بر جریان اقتصادی دارد. این نوع پول، علاوه بر پول نقد، شامل انواع دیگری از دارایی‌های پولی نظیر سپرده‌های بانکی، چک‌ها، کارت‌های اعتباری و … می‌شود.
شبه پول نقش مهمی در تعادل نقدینگی اقتصاد دارد. اگر نقدینگی یک کشور به میزان زیاد باشد، ممکن است باعث افزایش تورم شود. از طرف دیگر، کمبود نقدینگی نیز می‌تواند رکودی را در بازارها ایجاد کند؛ بنابراین، کنترل و مدیریت شبه پول و نقدینگی بسیار حیاتی برای کشورها و فعالان اقتصادی است.
به منظور کنترل نقدینگی، دولت‌ها و بانک‌ها باید به طور دقیق به مدیریت عرضه پول و شبه پول بپردازند تا اقتصاد کشور در مسیر صحیح حرکت کند و پایداری را حفظ کند.
تغییرات در میزان شبه پول، می‌تواند تأثیرات قابل ‌توجهی بر روند تورم داشته باشد. همچنین، ترکیب شبه پول با پول و سهم هر یک از این اجزا، می‌تواند نشان ‌دهنده نگرش و انتظارات افراد نسبت به تورم باشد.
این ممکن است با تغییر ترکیب اجزای تشکیل ‌دهنده نقدینگی و کاهش میزان شبه پول و افزایش سهم پول، موج‌های تورمی را تحریک کند؛ بنابراین، بررسی دقیق تغییرات شبه پول، برای پیش‌بینی و مدیریت تورم و اقتصاد کلان، از دو کانال بسیار حیاتی است.

مطلب پیشنهادی: پول هوشمند چیست؟

فرق پول و شبه پول چیست؟

پول و شبه‌ پول، دو مفهوم اساسی در اقتصاد هستند که با هم تفاوت‌های مهمی دارند. پول به عنوان وسیله‌ای برای تبادل کالا و خدمات استفاده می‌شود و شامل سکه، اسکناس و سپرده‌های دیداری در بانک‌ها می‌شود، اما شبه‌ پول معمولاً به دارایی‌های مالی اشاره دارد که می‌توانند به راحتی به پول تبدیل شوند، اما درجه نقدینگی کمتری دارند. این دو مفهوم با توجه به سیاست‌های پولی و اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرند و اهمیت بسیاری در اقتصاد دارند.
شبه ‌پول‌ها، یکی از عوامل مهم در اقتصاد هر کشور محسوب می‌شوند. این دارایی‌ها، افراد و شرکت‌ها را قادر می‌سازند تا به راحتی اعتبار از آن‌ها بگیرند و برای تعهدات فوری خود پول نقد در دسترس داشته باشند.
از طرف دیگر، شبه ‌پول‌ها همواره به عنوان یک معیار مهم برای سیاست‌گذاری‌های مالی و پولی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که دامنه دارایی‌های شبه ‌پول ممکن است متفاوت باشد، برای تصمیم‌گیری‌های مالی و اقتصادی این امر بسیار حیاتی است.
کارت‌های اعتباری، ابزاری مهم در زندگی امروزی هستند که افراد می‌توانند از آن‌ها برای خرید کالا و خدمات استفاده کنند. این کارت‌ها به صورت الکترونیکی عمل می‌کنند و به دارنده اجازه می‌دهند که به راحتی و بدون نیاز به حمل پول نقد، اقدام به پرداخت کنند. با این حال، این کارت‌ها به عنوان شبه‌پول در نظر گرفته نمی‌شوند.
دلیل اصلی این امر این است که در واقع کارت‌های اعتباری یک بدهی چرخشی هستند و هرگز به عنوان نقدینگی در نظر گرفته نمی‌شوند؛ بنابراین، برخلاف پول نقد که ارزش واقعی دارد، کارت‌های اعتباری فقط یک وسیله برای دسترسی به بدهی‌های اشخاص می‌باشند و به عنوان پول حساب نمی‌شوند.

مطلب پیشنهادی: نرخ بازگشت سرمایه چیست؟

نسبت پول به شبه پول

شبه پول، یک دارایی مالی است که به شدت شبیه پول است، اما از قدرت نقدشوندگی کمتری برخوردار است. این نوع دارایی با هدف تبدیل شدن به پول جاری و معامله کردن با آن، ایجاد شده است.
یکی از ویژگی‌های مهم شبه پول، کم بودن ریسک قابل انتصاب آن است که در برخی موارد به عنوان ذخیره ارزش یا ابزار مبادله استفاده می‌شود، اما تاکنون شبه پول به مقدار زیادی رواج پیدا نکرده و با استقبال کمی روبرو بوده است.
شبه پول یا ابزارهای مالی قابل تبدیل به پول، ابزارهایی هستند که می‌توان به جای پول از آن‌ها استفاده کرد. این ابزارها شامل حساب‌های پس انداز، گواهی سرمایه‌گذاری، برات و سفته می‌شوند.
شبه پول به عنوان یک نوع دارایی مالی که به عنوان ابزار مبادله و ذخیره ارزش استفاده می‌شود، در اقتصاد به کار می‌رود. این نوع پول در واقع به عنوان یک مجموعه از پولی‌ها یا عرضه پول منبسط شده شناخته می‌شود و تفاوت آن با پول معمولی در این است که قابلیت استفاده به عنوان وسیله پرداخت را ندارد، اما یکی از مزایای استفاده از شبه پول، در این است که بیشتر اوقات به آن سود پرداخت می‌شود و شرایط بازده و سررسید برای آن وجود دارد.

با این حال، همواره این نوع دارایی را می‌توان با پول نقد معاوضه کرد و ارزش آن تغییر نمی‌کند. به همین دلیل، شبه پول به عنوان یک ابزار مالی معروف است که در انجام امور مالی و اقتصادی به کار می‌رود.

مطلب پیشنهادی: صورت معاملات فصلی چیست؟

طبقه‌بندی شبه پول چگونه است؟

سیستم طبقه‌بندی پول در اقتصاد، با توجه به سه درجه M1، M2 و M3، شناخته می‌شود. M1، به عنوان اولین درجه، بر پول نقد متمرکز شده و شبه ‌پول را حذف می‌کند. این شامل وجه نقد، سکه، سپرده‌های تقاضا و کلیه دارایی‌های حساب جاری می‌شود.
از سوی دیگر، M2 شامل شبه ‌پول متوسط است که تمام موارد M1 را، به علاوه سپرده‌های پس انداز، سپرده‌های مدت‌دار زیر 100000 دلار و وجوه خرده فروشی شامل می‌شود.
در نهایت، M3 شامل مجموع M2 است که همراه با قراردادهای بازخرید، سهام/واحدهای صندوق بازار پول و اوراق بدهی با سررسید حداکثر دو سال را در بر می‌گیرد و به عنوان پول گسترده شناخته می‌شود.

مطلب پیشنهادی: راه های موفقیت در پس انداز

افزایش شبه پول چه معایبی دارد؟

شبه پول، یکی از مواردی است که می‌تواند تأثیرات منفی بر اقتصاد داشته باشد. یکی از معایب اصلی شبه پول این است که برخی از افراد ممکن است اقدام به نگهداری پول‌های خود در حساب‌های مدت‌دار با بازدهی بالا کنند تا از مزایای بیشتر بهره ببرند. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش شبه پول در جامعه شود که در نتیجه می‌تواند باعث کاهش تقاضا و کاهش سرعت پول شود و در نتیجه رکود اقتصادی ایجاد شود.
به منظور کنترل این مسئله، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی ممکن است برای تشویق مردم به سرمایه‌گذاری و کاهش حجم شبه پول، مالیات‌هایی بر روی حساب‌های بانکی مدت‌دار وضع کنند. این اقدام می‌تواند منجر به کاهش سودآوری حساب‌های مدت‌دار و خروج پول از آن‌ها شود که در نهایت می‌تواند تحریک تقاضا و افزایش رشد اقتصادی را به دنبال داشته باشد.

مطلب پیشنهادی: راه های موفقیت در حسابداری

جمع بندی

شبه ‌پول به عنوان یک دارایی با نقدشوندگی بالا و قابلیت انتقال فوری، در تسویه برخی از بدهی‌ها استفاده می‌شود. این دارایی‌ها، اگرچه پول نقد نیستند، اما به سرعت و بدون از دست دادن ارزش، به پول نقد تبدیل می‌شوند. معمولاً، حساب‌های شبه پول سودی دریافت می‌کنند و از این رو نرخ بهره آن‌ها پایین است. از سوی دیگر، تبدیل شبه پول به پول نقد گاهی هزینه دارد و کارمزدهایی بابت آن دریافت می‌شود. این دارایی‌ها به عنوان معیاری از سلامت اقتصادی نیز در تحلیل‌های کلان مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی، شبه‌پول‌ها به عنوان یک ابزار مهم در تسهیل تبادلات مالی و اقتصادی شناخته می‌شوند.