بازار کارا چیست؟
وقتی که وارد بازارهای سرمایه‌گذاری می‌شوید، یکی از مفاهیمی که احتمالا با آن مواجه خواهید شد مفهوم بازار کارا است. اگر در زمینه بازارهای مالی فعالیت کرده باشید، احتمالا بارها و بارها نام این بازار را شنیده‌اید و ممکن است این سوال برای شما هم به وجود آمده باشد که چنین بازاری دقیقا به چه معناست و چه تفاوتی با سایر بازارهای مالی دارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که بازارهای کارا، بازارهایی هستند که در آنها اطلاعات و اخبار بسیار سریع‌تر از سایر بازارها پخش شده و در نتیجه تاثیر آن نیز روی بازار سریع‌تر خواهد بود.
سرمایه‌گذاری و معامله در چنین بازارهایی دارای نکات مخصوص به خود است که حتما باید به آن دقت داشته باشید. در ادامه این مطلب قصد داریم کمی بیشتر درباره بازارهای کارا صحبت کرده و اطلاعات مفید و کاربردی را درباره این بازارها در اختیار شما قرار دهیم.
آشنایی با مفهوم بازار کارا
وقتی که قصد سرمایه‌گذاری یا معامله در بازارهای مالی را دارید، باید با یک نظریه مهم آشنا شوید و این نظریه همان نظریه کارا است. این نظریه بیان می‌کند معامله‌گرانی که قصد معامله در یک بازار مالی را دارند، نمی‌توانند بازار را شکست دهند. این بدان معناست که شما نمی‌توانید خلاف جهت جریان بازار معامله کرده و به سودآوری برسید. به عبارت دیگر اگر شما اقدام به انجام چنین کاری کنید بدون شک فرایند معاملات شما به شکست منجر خواهد شد و شما در نهایت مجبور خواهید شد که با ضرر زیادی این بازار را ترک کنید.
بازار کارا به بازاری گفته می‌شود که در آن اطلاعات با سرعت بالایی منتشر می‌شوند. در نتیجه شما می‌توانید در کمترین زمان ممکن، به اخبار مدنظر خود دسترسی پیدا کنید. همین موضوع نیز به شما کمک می‌کند تا بتوانید قیمت واقعی یک سهام را تشخیص دهید. از طرف دیگر بازار نیز تلاش خود را به کار می‌گیرد تا به ارزش واقعی یک سهام دست پیدا کند. این موضوع در نهایت منجر به این خواهد شد که روند بازار تشخیص داده شود و در نتیجه معامله‌گران نیز بتوانند مطابق با بازار معاملات خود را انجام دهند.
اگر بخواهیم به شکلی دیگر درباره این مفهوم صحبت کنیم، می‌توان گفت که کارایی بازار منجر می‌شود که فرایند قیمت‌گذاری سهامی که در بازار وجود دارند به شکل بهتری انجام شود و همین موضوع نیز در نهایت روی عملکرد هرچه بهتر سرمایه‌گذاران و معامله‌گران تاثیرگذار خواهد بود. این فرضیه یکی از مهم‌ترین فرضیه‌هایی است که امروزه در بازارهای مالی وجود دارد.
مطلب پیشنهادی: اقتصاد بازار چیست؟
یک بازار کارا دقیقا باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
جدول زیر به شما کمک می‌کند تا به شکل بهتری با ویژگی‌های بازار کارا آشنا شوید:
| ویژگی‌ها | توضیحات |
| گستردگی بازار | اولین ویژگی، مربوط به بزرگی بازاری است که قصد دارد کارایی لازم را به معامله‌گران ارائه دهد. چنین بازاری باید به اندازه کافی بزرگ بوده و نقدینگی لازم را ارائه دهد. بازاری که نقدینگی مناسبی نداشته باشد، معمولا نمی‌تواند به‌عنوان یک بازار کارا شناخته شود. برای مثال در روزها نخستی که ارز دیجیتال وارد دنیا شده بودند، بازار این ارزها جزئی از بازارهای کارا به شمار نمی‌آمد. |
| تصادفی بودن اطلاعات | ویژگی مهم دیگری که بازارهای کارا دارند این است که این بازارها معمولا به میزان زیادی اطلاعات تصادفی دارند. به عبارت دیگر اطلاعات و اخباری که در این بازارها بیرون می‌آیند، قابل پیشبینی نیستند و همین موضوع نیز باعث می‌شود تا افراد خاص نتوانند سود زیادی داشته باشند، در حالی که سایر افراد کاملا ضررده هستند. |
| بی‌حافظه بودن | بی‌حافظه بودن بازار ویژگی کلیدی و مهمی است که باید درباره بازار کارا بدانید. منظور از بی‌حافظه بودن در اینجا این است که بازارهایی که شما مدنظر دارید، معمولا از قیمت گذشته برای پیشبینی بازارهای آینده استفاده نمی‌کنند. همین عامل نیز باعث می‌شود تا بسیار از روش‌های تحلیل قیمت که در گذشته مورداستفاده قرار می‌گرفتند، دیگر کاربرد چندانی در بازارهای کارا نداشته باشند. |
یک نکته مهم درباره ویژگی‌های بازارهای کارا این است که در این بازارها جذب نقدینگی معمولا بهصورت پرداکنده صورت می‌گیرد. همین موضوع نیز باعث می‌شود تا بازارهای کارا گزینه‌ای جذاب برای بهینه‌سازی پیداکردن منابع مالی نایاب باشند.
انواع بازارهای کارا
خود بازار کارا بر اساس نوع اطلاعاتی که در آن وجود دارد به سه دسته مختلف تقسیم‌بندی می‌شود. آشنایی با هریک از این بازارها به شما کمک می‌کند تا بتوانید بر اساس نیاز خود بهترین بازار را برای فعالیت انتخاب کنید.
بازار با کارایی ضعیف
اولین دسته از بازارهای کارا بازارهایی هستند که کارایی ضعیفی دارند. مهم‌ترین اصلی که در این بازارها وجود دارد این است که معمولا اکثر اطلاعاتی که در اختیار فعالان این بازارها قرار می‌گیرد، همان اطلاعات تاریخی مربوط به قیمت هستند. این موضوع باعث می‌شود تا بتوان خیلی راحت روند قیمت را بر اساس قیمتی که در گذشته وجود داشته است پیشبینی کرد. معمولا روش‌هایی مانند روش تکنیکال می‌توانند در این بازارها بهترین تحلیل‌ها را به شما ارائه داده و به شما کمک کنند تا بتوانید در بازارهای با کارایی ضعیف عملکرد بهتری را از خود نشان دهید.
البته یک نکته مهم را باید در این زمینه مدنظر قرار داد و آن این است که در این بازارها نمی‌توان یک سهام خاص را برای سرمایه‌گذاری یا معامله انتخاب کرد. دلیل این موضوع نیز این است که تمامی افراد به همه اطلاعات قیمتی که در گذشته رخ داده دسترسی دارند و همین عامل نیز باعث می‌شود تا آنها نیز بتوانند فعالیت‌های مشابهی را انجام دهند.
بازارهای با کارایی نیمه قوی
اگر یک مرحله بالاتر از بازارهایی با کارایی ضعیف بیاییم مشاهده خواهیم کرد که بازارهایی با کارایی نیمه قوی نیز وجود دارند که نحوه انتشار اطلاعات در این بازارها کمی متفاوت‌تر است. در این بازارها معمولا اطلاعات عمومی در قیمت‌های سهام مختلف قابل مشاهده خواهد بود و سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند از این اطلاعات به بهترین شکل ممکن استفاده کنند. از جمله رایج‌ترین اطلاعاتی که در این نوع بازار کارا قابل مشاهده هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داده‌های مربوط به درآمد یک شرکت یا سازمان که قصد استفاده از سهام آن را دارید.
- گزارش‌های سالانه‌ای که یک سازمان یا شرکت به سهامداران خود ارائه می‌دهد.
- اطلاعات مربوط به سودآوری یک شرکت یا کسب‌وکار که معمولا بهصورت عمومی در اختیار سهامداران آن قرار می‌گیرد.
- و …
با داشتن اطلاعات این‌چنینی معمولا می‌توان به شکلی ساده‌تر فرایند سرمایه‌گذاری را روی سهام مختلف در بازارهای با کارایی نیمه قوی انجام داد. این موضوع در نهایت منجر به این مسئله خواهد شد که شما بتوانید عملکرد بهتری را در بازارهای نیمه کارا داشته باشید. یکی از مواردی که می‌تواند مشکلاتی را برای بازارهای با کارایی نیمه قوی به وجود بیاورد، نسبت P/E پایین مربوط به برخی از شرکت‌های کوچک است. معمولا این عامل از حمایت‌های صورت گرفته درباره بازارهای کارا جلوگیری می‌کند.
بازارهای با کارایی قوی
اولین و مهم‌ترین اصلی که درباره این بازار کارا باید بدانید این است که در این بازارها تمامی اطلاعاتی که مرتبط با بازار است در قیمت‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. همین موضوع نیز باعث می‌شود تا هیچ اطلاعات خارجی دیگری بهصورت جداگانه منتشر نشود. این موضوع می‌تواند به طور مستقیم روی نحوه سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران در این بازارها تاثیرگذار باشد. یکی از مهم‌ترین مزایایی که فعالیت در بازارهای با کارایی بالا می‌تواند برای شما به همراه داشته باشد این است که حتی دلالانی که بسیار حرفه‌ای هستند نیز نمی‌توانند سود بیشتری را بر اساس اخبار به دست بیاورند. همین موضوع نیز باعث می‌شود تا در این بازارها عدالت مناسبی جاری باشد.
یک نکته مهم درباره بازار کارا با کارایی بسیار قوی این است که معمولا چنین بازارهایی وجود ندارند. به طور کلی بازاری که در آن هیچ اخباری در اختیار افراد خاص قرار نگیرد تا به حال وجود نداشته است. حتی بزرگ‌ترین بازارهایی که در حال حاضر وجود دارند نیز چنین کارایی را به سهامداران خود ارائه نمی‌دهند. شاید یکی از مهم‌ترین دلایلی که برای این موضوع وجود دارد این است که مدیرانی که در یک کسب‌وکار یا شرکت فعالیت دارند همواره اخباری بیشتر از سایر افراد دارند. همین موضوع نیز باعث می‌شود تا اخبار سریع‌تر به دست آنها برسد.
مطلب پیشنهادی: قیمت تعدیل شده سهام چیست؟
آیا تنها یک نوع کارایی در بازارهای مالی داریم؟
خیر به طور کلی معیارهای مختلفی برای کارایی وجود دارند که هریک باعث می‌شوند تا بازارهای کارا به دسته‌های متفاوتقی تقسیم‌بندی شوند. از جمله رایج‌ترین معیارهای کارایی و انواع بازار کارا بر اساس این معیارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که در یک جدول آنها را برای شما توضیح داده‌ایم:
| نوع بازار | توضیحات |
| بازارهای کارای تخصیصی | کارایی تخصیصی در واقع بیانگر این است که منابعی که برای یک کسب‌وکار یا سازمان وجود دارند، همگی به کارآمدترین و سودآورترین پروژه‌ها اختصاص داده می‌شوند. نکته مهم درباره کارایی تخصیصی این است که این حالت معمولا بهینه‌ترین اختصاص دادن منابع را به همراه دارد. همین عامل نیز باعث می‌شود تا کسب‌وکارها و شرکت‌ها بیشترین میزان سودآوری را داشته باشند. |
| کارایی عملیاتی | معمولا این نوع از کارایی را در بازارهایی مشاهده خواهید کرد که سرعت معاملاتی که در آن بازار صورت می‌گیرد بسیار بالاست. همین عامل نیز باعث می‌شود تا ما در آن بازار به کارایی عملیاتی نیاز داشته باشیم. یکی از مهم‌ترین مزایایی که این نوع کارایی می‌تواند به همراه داشته باشد، این است که باعث می‌شود تا ما با کمترین هزینه ممکن بتوانیم معاملات خود را انجام دهیم. |
| کارایی اطلاعاتی | نوع دیگری از کارایی که امروزه در بازار کارا شاهد آن هستیم، کارایی اطلاعاتی است. کارایی اطلاعاتی بیانگر این است که تمامی اطلاعات به محض منتشر شدن در دسترس تمامی افراد قرار می‌گیرند و از طرف دیگر می‌توان تاثیر مستقیم آنها را نیز بلافاصله روی قیمت سهام مشاهده کرد. یکی از ویژگی‌های این نوع کارایی این است که حساسیت زیادی به انتشار اخبار دارد و همین موضوع نیز باعث می‌شود تا معامله در آن به شکلی عادلانه صورت گیرد. |
نکات مهمی که باید درباره بازار کارا بدانید
اولین و یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید درباره بازار کارا بدانید، این است که معمولا افراد زیادی در این بازارها شرکت می‌کنند. حضور افراد و شرکت‌کنندگان زیاد در این بازار نیز باعث می‌شود تا فعالیت در آن به شکلی بهینه‌تر صورت گیرد. در واقع باید دقت داشته باشید که تعداد زیاد شرکت‌کنندگان در این بازار باعث می‌شود تا یک بازار رقابتی با شرایط عرضه و تقاضای خوب شکل بگیرد. نکته مهم دیگر درباره این بازارها این است که اطلاعات با سرعت بسیار زیادی منتشر و منتقل می‌شوند. از طرف دیگر اطلاعات معمولا خیلی سریع روی قیمت نیز تاثیر می‌گذارند که این تاثیر قیمت معمولا در مقایسه با سایر بازارهای مالی بیشتر و سریع‌تر است.
امنیت سرمایه‌گذاری یکی از ویژگی‌های مهمی است که بازارهای کارا دارند و باید به آن توجه کرد. مسئله امنیت برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران از اهمیت زیادی برخوردار است که بازارهای کارا نیز تمرکز ویژه‌ای روی این موضوع دارند. این احساس امنیت خاطر و اطمینان از سرعت بالای انتقال اطلاعات در این بازارها به وجود می‌آید. در واقع چون اطلاعات در دسترس همه قرار دارد سرمایه‌گذاران خرد نیز می‌توانند خیلی راحت به این اطلاعات دسترسی پیدا کرده و از آن استفاده کنند. به همین علت نیز عدالت نسبتا خوبی در این بازارها جریان دارد که به سرمایه‌گذاری هرچه بهتر کمک می‌کند.
از دیگر ویژگی‌های یک بازار کارا می‌توان به این موضوع اشاره کرد که تقریبا هیچ سرمایه‌گذاری قادر نیست که به‌تنهایی تاثیر مستقیمی روی قیمت‌ها بگذارد. برخلاف بسیاری از بازارها که در آنها بازارگردا‌ن‌ها خیلی راحت می‌توانند قیمت را با سرمایه انبوه خود تغییر دهند، در بازارهای کارا هیچ سرمایه‌گذاری چنین سرمایه‌ای ندارد که بتواند این کار را انجام دهد. همین موضوع نیز باعث می‌شود تا این بازارها به شکل بهتری قابل تحلیل باشند و گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری و معاملات باشند.
در نهایت باید بدانید که در بازارهای کارا معمولا فرایند تعدیل قیمت با سرعت بالاتری در مقایسه با سایر بازارها انجام می‌شود.
سخن پایانی
بازار کارا یکی از انواع بازارهای مالی است که در آن اطلاعات به طور کامل در اختیار تمامی افراد قرار می‌گیرد و البته این اطلاعات با سرعت بالایی منتشر شده و روی قیمت نیز تاثیر می‌گذارند. بازارهای کارا بر اساس نوع کارایی که دارند به سه دسته کارایی عملکردی، کارایی اطلاعاتی و کارایی تخصیصی تقسیم‌بندی می‌شوند که هریک از آنها کاربردهای مخصوص به خود را دارند. اگر شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که قصد دارید اطلاعات بیشتری را در این زمینه به دست بیاورید پیشنهاد می‌کنیم حتما از سایر بخش‌های سایت ما نیز دیدن کنید.
.svg)
دیدگاه شما