ترازنامه چیست؟ اجزای ترازنامه (بیلان) + کاربردهای آن

ترازنامه، که به نام بیلان یا صورت وضعیت مالی هم شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین صورت‌های مالی در امور حسابداری یک شرکت است.

ترازنامه گزارشی از وضعیت مالی یک شرکت یا هر واحد اقتصادی دیگر را در یک زمان مشخص نشان می‌دهد. به عبارتی دیگر، این گزارش به شما می‌گوید که یک شرکت در چه وضعیتی از نظر دارایی، بدهی و سرمایه قرار دارد.

ترازنامه یا بیلان به عنوان یکی از مهم‌ترین صورت‌های مالی اطلاعات حیاتی و ارزشمندی را در اختیار مخاطبان خود قرار می‌دهد. با مطالعه و تحلیل دقیق این گزارش، می‌توان به درک عمیق‌تری از وضعیت مالی یک شرکت دست یافت و در نهایت، تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر و منطقی‌‌تری گرفت.

این گزارش در پایان دوره مالی، مانند پایان سال یا هر سه ماه تهیه می‌شود که باید توسط حسابرسان مورد سنجش قرار گیرد تا از صحت و درستی اطلاعات آن اطمینان حاصل شود.

استخدام حسابرس دورکار

فرمول محاسبه ترازنامه

ترازنامه بر اساس معادله حسابداری زیر بنا شده است:

دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام

کاربرد ترازنامه در تصمیم‌گیری‌های شرکت چیست؟

با استفاده از ترازنامه می‌توان در مورد سرمایه گذاری‌های آتی یک شرکت تصمیم‌گیری کرد، به تفکیک و کنترل هزینه‌ها پرداخت و با برنامه‌ریزی دقیق برای آینده، مسیری روشن را برای پیشرفت شرکت ترسیم نمود. با توجه به این نکته باید بدانید که ترازنامه به تنهایی برای تصمیم‌گیری کافی نیست و باید در کنار سایر اطلاعات و صورت‌های مالی مانند صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین، مطالعه دقیق و کامل این سند و مقایسه آن با سایر صورت‌های مالی مانند صورت معاملات فصلی، استفاده از نسبت‌های مالی برای تحلیل وضعیت مالی شرکت و در صورت نیاز، کمک گرفتن از یک کارشناس مالی برای تفسیر این سند و ارائه مشاوره، از جمله نکاتی است که برای استفاده بهتر از این ابزار قدرتمند باید به آنها توجه کرد. در نهایت می‌توان با استفاده صحیح از آن، شانس موفقیت در سرمایه گذاری، کنترل هزینه‌ها و برنامه‌ریزی برای آینده را به طور قابل توجهی افزایش داد.

تهیه و تنظیم صورت های مالی

ترازنامه آزمایشی چیست؟

ترازنامه آزمایشی، گزارشی دقیق در شغل حسابداری است که نقشی کلیدی در تضمین صحت و انسجام اطلاعات مالی ایفا می‌کند. این سند، گزارشی دقیق از وضعیت حساب‌های دفتر در یک تاریخ معین را ارائه می‌دهد و به مثابه ابزاری کارآمد، حسابدار و مدیر مالی یک سازمان را در مسیر تجزیه و تحلیل دقیق و تصمیم‌گیری صحیح یاری می‌رساند.

استخدام حسابدار دورکار

ترازنامه آزمایشی، فهرستی از تمام حساب‌های دفتر کل جای گرفته است. این فهرست، شامل نام حساب، کد حساب و مانده‌های بدهکار و بستانکار آن در تاریخ مورد نظر می‌شود. مانده حساب، نشان‌دهنده جمع کل تراکنش‌های ثبت شده در آن حساب از ابتدای دوره تا تاریخ گزارش است.

ترازنامه آزمایشی، نقشی حیاتی در تضمین صحت اطلاعات مالی ایفا می‌کند. با جمع‌آوری مانده‌های بدهکار و بستانکار تمام حساب‌ها و مقایسه آنها، تراز آزمایشی به حسابداران کمک می‌کند تا از تعادل حساب‌ها و عدم وجود خطا در ثبت اطلاعات اطمینان حاصل کنند.

ترازنامه تلفیقی چیست؟

ترازنامه تلفیقی، ابزاری قدرتمند برای نمایش وضعیت مالیِ مجموعه‌ای از شرکت‌های به هم پیوسته است. این سند با ادغام اطلاعات مالیِ شرکت‌های تابعه در ترازنامه تلفیقی شرکت مادر، به مثابه یک هویت اقتصادی واحد برای کلِ گروه عمل می‌کند و تصویری شفاف و دقیق از وضعیت مالیِ کلِ مجموعه را ارائه می‌دهد.

ترازنامه تلفیقی به سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان، نمای کاملی از ثروت، بدهی و حقوق صاحبان سهامِ کلِ گروه را ارائه می‌دهد. به عبارت دیگر می‌توان گفت ترازنامه تلفیقی به جای ارائه اطلاعاتِ مجزا برای هر شرکت، اطلاعاتِ کلِ گروه را به عنوان یک واحدِ اقتصادیِ ارائه می‌دهد.

مطلب پیشنهادی: تفاوت سال مالیاتی و سال مالی

اجزای ترازنامه

در ادامه به سه بخش از مهم‌ترین اجزای این سند می‌پردازیم :

دارایی‌ها

دارایی‌ها، منابع اقتصادی متعلق به شرکت هستند که در آینده منافع اقتصادی به ارمغان می‌آورند. این بخش به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• دارایی‌های جاری: دارایی‌هایی که در طول دوره مالی جاری به پول نقد تبدیل می‌شوند.
• دارایی‌های غیرجاری: دارایی‌هایی که عمر مفیدشان بیش از یک سال است.

بدهی‌ها

بدهی‌ها، تعهدات مالی شرکت به اشخاص ثالث هستند که باید در آینده پرداخت شوند. این بخش نیز به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

• بدهی‌های جاری: بدهی‌هایی که در طول دوره مالی جاری باید پرداخت شوند.
• بدهی‌های غیرجاری: بدهی‌هایی که در بیش از یک سال آینده باید پرداخت شوند. مانند وام‌های بلندمدت و اوراق قرضه.

سرمایه

سرمایه، بیانگر ارزش خالص شرکت است. به عبارت دیگر، سرمایه نشان می‌دهد که پس از کسر بدهی‌ها از دارایی‌ها، چه مقدار ثروت برای صاحبان شرکت باقی می‌ماند.

اهمیت ترازنامه در چیست؟

ترازنامه نشان می‌دهد که شرکت چه مقدار بدهی دارد و چه مقدار دارایی برای پرداخت آن‌ها در اختیار دارد. این اطلاعات به سرمایه گذاران و وام دهندگان در تصمیم‌گیری برای سرمایه گذاری یا ارائه وام به شرکت کمک می‌کند همچنین با تفکیک دارایی‌ها به جاری و غیر جاری، میزان نقدینگی و پایه پولی شرکت را نشان می‌دهد. سرمایه گذاران با بررسی این اطلاعات می‌توانند از توانایی شرکت در پرداخت تعهدات کوتاه مدت خود اطمینان حاصل کنند.

ترازنامه با ارائه اطلاعاتی راجع به بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام، ثبات مالی شرکت را نشان می‌دهد. ثبات مالی به معنای توانایی شرکت در حفظ سودآوری و ادامه فعالیت در بلندمدت است. این گزارش با ارائه اطلاعاتی راجع به بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام، ریسک ورشکستگی شرکت را نشان می‌دهد همچنین با ارائه اطلاعاتی راجع به دارایی‌ها و بدهی‌های جاری، ریسک نقدینگی شرکت را مشخص می‌کند.

مطلب پیشنهادی: صورتحساب الکترونیکی مالیاتی چیست؟

مشکلات رایج در تهیه ترازنامه‌ یک شرکت‌ چیست؟

تهیه ترازنامه دقیق و صحیح، گامی حیاتی در جهت ارائه تصویری شفاف از وضعیت مالی شرکت به حساب می‌آید. با این حال، این فرآیند می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و با موانعی روبرو شود. در این بخش از مقاله، به بررسی برخی از مشکلات رایج در تهیه ترازنامه شرکت و ارائه راهکارهای رفع آنها می‌پردازیم.

• عدم تطابق حساب‌ها: یکی از مشکلات رایج، عدم تطابق بین حساب‌های مختلف ترازنامه است. برای مثال، ممکن است جمع مانده حساب‌های دارایی با جمع مانده حساب‌های بدهی و حقوق صاحبان سهام برابر نباشد. این مشکل می‌تواند ناشی از خطاهای انسانی در ثبت اطلاعات یا عدم به‌روزرسانی حساب‌ها باشد.
• طبقه‌بندی نادرست حساب‌ها: طبقه‌بندی نادرست حساب‌ها در ترازنامه، می‌تواند منجر به ارائه اطلاعات گمراه‌کننده به تحلیلگران و سرمایه‌گذاران شود. برای مثال، ممکن است یک شرکت هزینه‌های جاری را به عنوان دارایی‌های بلندمدت طبقه‌بندی کند.

راهکارهای رفع مشکلات رایج در تهیه ترازنامه

• استفاده از نرم افزار حسابداری مناسب می‌تواند به کاهش خطاهای انسانی در ثبت اطلاعات و تهیه ترازنامه کمک کند.
• استقرار سیستم کنترل داخلی قوی می‌تواند به ارتقای دقت و صحت اطلاعات ترازنامه کمک کند.
• تهیه ترازنامه به صورت تفصیلی و با توضیحات کافی می‌تواند شفافیت آن را برای کاربران افزایش دهد.
• به‌روزرسانی منظم ترازنامه و ارائه آن به ذینفعان می‌تواند به آنها در تصمیم‌گیری‌های آگاهانه کمک کند.

با توجه به اهمیت ترازنامه در ارائه اطلاعات مالی شرکت به ذینفعان، توجه به این مشکلات و تلاش برای رفع آنها از سوی حسابداران و مدیران شرکت‌ها ضروری است.