آشنایی با Google NotebookLM و کاربردهای آن

چطور باید یادداشت‌های خودمان را سازماندهی کنیم و از دل فایل‌های متنی، اطلاعات کاربردی، بینش عمیق، سوالات متداول و خلاصه مطلب استخراج کنیم؟ Google NotebookLM ابزاری است که برای این کار به شما کمک می‌کند. این ابزار، با پشتیبانی از زبان انگلیسی و انواع فایل‌های متنی، به شما کمک می‌کند تا بتوانید یادداشت‌های خودتان را مدیریت کنید. این ابزار، مبتنی بر هوش مصنوعی بوده و از مدل یادگیری ماشین Gemini 1.5 Pro استفاده می‌کند.

چطور باید از این ابزار استفاده کنیم؟ چه امکانات و ویژگی‌هایی توسط آن ارائه می‌شوند؟ آیا از ایران هم می‌توان از این ابزار استفاده کرد؟ آیا Google NotebookLM از زبان فارسی هم پشتیبانی می‌کند؟ این‌ها همه سوالاتی هستند که در ادامه، آن‌ها را بررسی می‌کنیم و تمام تلاشمان را به کار می‌گیریم تا به‌طورکامل با این ابزار کاربردی گوگل آشنا شوید.

NotebookLM چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

NotebookLM، ابزاری کاربردی برای بهبود تعامل با یادداشت‌ها است. این ابزار، به شما کمک می‌کند تا به‌جای این‌که ساعت‌ها وقت را صرف بررسی اسناد و فایل‌های متنی خود کنید، از ویژگی‌ها و قابلیت‌های پیشرفته‌ای استفاده کرده و در کمترین زمان، راه‌حل‌های مدنظرتان را پیدا کنید.

این ابزار، در واقع یک اپلیکیشن یادداشت‌برداری مبتنی بر هوش مصنوعی است که در جولای 2023 معرفی شده و از مدل‌های زبانی حجیم، برای ارائه بینش‌های زمینه‌ای درباره یک موضوع، خلاصه‌کردن نکات کلیدی و حتی پیشنهاد اطلاعات مرتبط براساس یادداشت‌های موجود استفاده می‌کند.

برای مثال، فرض کنید که یک گزارش بسیار طولانی را در این ابزار بارگذاری کرده‌اید، NotebookLM می‌تواند خلاصه‌ای از این گزارش را به شما ارائه دهد که بخش‌های مهم آن برجسته شده و به سوالات خاصی که از این گزارش دارید، پاسخ داده است.

اگر موضوعی در گزارش شما را درگیر کرده باشد، این ابزار، یادداشت‌های شما را تجزیه‌وتحلیل کرده و دیدگاه‌های جدیدی را به شما معرفی می‌کند که ممکن است آن‌ها را از قلم انداخته باشید. در این ابزار، تیم‌ها می‌توانند یادداشت‌های مختلف را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. همین موضوع قابلیت همکاری در تیم‌های بزرگ و کوچک را بهبود می‌دهد.

NotebookLM چه فرقی با دیگر مدل‌های زبانی حجیم دارد؟

NotebookLM در واقع ابزاری مبتنی بر هوش مصنوعی، برای کارکردن با محتوایی است که خودتان آن را بارگذاری کرده‌اید. شما می‌توانید این ابزار را به‌عنوان یک دستیار هوشمند در نظر بگیرید که به شما در تجزیه‌وتحلیل، سازماندهی و گسترش یادداشت‌ها و اسناد کمک می‌کند.

فرایند آموزش این مدل، مانند دیگر مدل‌های زبانی حجیم است، ولی برای کارکردن با این ابزار، حتما باید داده‌های خود را اضافه کنید. برخلاف ابزارهای عمومی مانند چت‌جی‌پی‌تی، این ابزار اطلاعات موردنیاز را از اینترنت دریافت نمی‌کند یا این‌که حقایق درباره موضوع شما را جعل نخواهند کرد.

به‌جای آن، این ابزار کاملا روی مطالبی که خودتان بارگذاری کرده‌اید تمرکز کرده و تلاش می‌کند نکات کلیدی این مطالب را خلاصه کرده، اطلاعات مرتبط با موضوع را پیدا کرده و پیشنهاداتی را برای ساختن ایده‌های شما ارائه دهد.

NotebookLM چطور کار می‌کند؟

عملکرد NotebookLM متشکل از دو فناوری یادگیری ماشین پیشرفته، یعنی مدل‌های زبانی حجیم (LLMs) و Retrieval-Augmented Generation (RAG) است که در ادامه، به معرفی عملکرد هریک از این دو می‌پردازیم:

• مدل‌های زبانی حجیم (LLMs): در هسته این ابزار، یک LLM قدرتمند (Gemini 1.5 Pro) قرار دارد. آن‌ها روی حجم وسیعی از داده‌های متنی آموزش دیده و می‌توانند زبان انسان را به روشی پیچیده، درک، تولید و حتی دستکاری کنند. NotebookLM از این مدل، برای تفسیر محتوای یادداشت‌ها، تولید خلاصه‌ از موضوعات و محتواها، ارائه توضیحات و حتی پیشنهادات استفاده می‌کند. پس به کمک این ابزار، نه‌تنها می‌تانید یادداشت‌های خودتان را ذخیره کنید، بلکه می‌توانید آن‌ها را توسعه داده و معنای جدیدی را به یادداشت‌ها ببخشید.
• Retrieval-Augmented Generation (RAG): RAG یک تکنیک یادگیری ماشین است که با ادغام سیستم بازیابی اطلاعات، می‌تواند قابلیت‌های LLM را بهبود دهد. این سیستم، برای جستجو در یادداشت‌های موجود و سایر اسناد مرتبط با داده‌های شما کاربرد دارد. داده‌های بازیابی شده توسط این الگوریتم، برای تولید پاسخ‌هایی استفاده می‌شوند که عمیقا با نیازهای شما مطابقت دارند.

پیشنهاد نویسنده: هوش مصنوعی Qwen چیست؟

ویژگی‌ها و مزایای Google NotebookLM

Google NotebookLM، ویژگی‌ها و مزایای متنوعی را به شما ارائه می‌دهد که از جمله آن‌ها، عبارت‌اند از:

• قابلیت چت این ابزار، به شما اجازه می‌دهد تا به‌صورت تعاملی با این ابزار مکالمه داشته باشید.
• شما می‌توانید درباره یادداشت‌های خود از این ابزار سوال بپرسید یا اطلاعات موردنیازتان را بازیابی کنید.
• اگر در یادداشت‌های شما موضوعاتی پیچیده وجود دارند، می‌توانید یک خلاصه یا توضیح را از این ابزار بگیرید.
• پشتیبانی از مدل جمینای 1.5 Pro در این ابزار باعث ارتقای درک متنی آن می‌شود.
• به کمک این ابزار، براساس محتوای خاصی که در حال کارکردن با آن هستید، می‌توانید پاسخ‌هایی دقیق‌تر و با جزئیات بیشتر را دریافت کنید. همین موضوع به شما کمک می‌کند تا بتوانید ایده‌های مختلف را به یکدیگر وصل کرده و درک عمیقی از یادداشت‌هایتان به دست بیاورید.
• پیشنهادات این ابزار، تفکر خلاقانه و نوآورانه را در شما تقویت کرده و با تجزیه‌وتحلیل یادداشت‌های موجود، می‌توانید ایده‌ها و دیدگاه‌های جدیدی را از یادداشت‌های خود بگیرید.
• طوفان فکری، از ویژگی‌های کاربردی این ابزار است. به کمک این ویژگی‌، اعضای یک تیم، می‌توانند ایده‌های خود را به یک یادداشت مشترک اضافه کرده و با به‌روزرسانی‌های لحظه‌ای و کمک گرفتن از پیشنهادات مبتنی بر هوش مصنوعی، در لحظه حجم زیادی از ایده‌ها را دریافت کنند.
• ایجاد محتوا از دیگر کاربردهای Google NotebookLM است. به کمک این ابزار، می‌توانید یک پیش‌نویس محتوایی را ایجاد کنید. این ویژگی، به‌خصوص برای نویسندگان، محققان و بازاریابان بسیار مفید و کاربردی خواهد بود.

چه محدودیت‌هایی برای کارکردن با Google NotebookLM وجود دارد؟

برای استفاده از Google NotebookLM باید چند محدودیت بسیار مهم را در نظر داشته باشید. محدودیت اول، عدم پشتیبانی نسخه فعلی این ابزار از گوگل شیت یا سایر فرمت‌های داده است. شما تنها می‌توانید اسناد متنی خود را در این ابزار بارگذاری کنید.

محدودیت مهم دیگری که برای این ابزار وجود دارد، ارائه خلاصه‌های صوتی و محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی، فعلا (در زمان نگارش این مقاله) به زبان انگلیسی است. پس شما در دیگر زبان‌ها نمی‌توانید از این ابزار کمک بگیرید. دقت داشته باشید که گوگل از داده‌های شخصی شما برای آموزش این ابزار استفاده نمی‌کند، ولی اگر نگران حریم خصوصی خود هستید، بهتر است از بارگذاری مطالب حساس در این ابزار، خودداری کنید.

پیشنهاد نویسنده: هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟

چطور کارکردن با Google NotebookLM را شروع کنیم؟

کارکردن با این ابزار اصلا سخت نیست و تنها کافی است که مراحل زیر را برای کارکردن با آن دنبال کنید:

در ابتدا وارد سایت NotebookLM شده و در آن ثبت نام کنید. برای ثبت‌نام، می‌توانید از جیمیل خود استفاده کنید. حالا می‌توانید یک دفترچه یادداشت جدید را در این پلتفرم بسازید.

در مرحله بعدی، باید اسناد و محتواهای خود را در NotebookLM بارگذاری کنید. این اسناد، شامل موارد مختلفی همچون Google Drive، PDF، فایل‌های متنی و آدرس صفحات می‌شود.

حالا می‌توانید از ویژگی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی این ابزار هم کمک بگیرید. برای مثال، شما می‌توانید سوالات متداول را برای متن ایجاد کرده، یک راهنمای کامل برای مطالعه بسازید، فهرست مطالب یا جدول زمانی را ایجاد کرده و نهایت، متن خودتان را خلاصه کنید. برای مثال، در تصویر زیر می‌بینید که یک مقاله تاریخی توسط این ابزار به‌طور کامل خلاصه شده است:

به کمک قابلیت چت این ابزار، می‌توانید اطلاعات مختلف را جستجو و بازیابی کنید. هوش مصنوعی NotebookLM براساس پرسش‌هایی که دارید، محتوا و بینش‌های مرتبط را به شما پیشنهاد می‌دهد. برای درک بهتر این ساختار، تصویر زیر را ببینید:

بعد از این‌که کارتان با این ابزار تمام شد، می‌توانید یادداشت‌های خود را با فرمت دلخواه دانلود کنید. شما همچنین می‌توانید این فایل نهایی را به‌صورت مستقیم از طریق ایمیل یا یه لینک قابل اشتراک‌گذاری دریافت کنید.

مطلب پیشنهادی: ساخت پاورپوینت‌ با هوش مصنوعی 

با جایگزین‌های Google NotebookLM آشنا شوید

وقتی به‌دنبال جایگزین‌های مناسب Google NotebookLM هستید، معمولا گزینه‌های زیادی به شما معرفی می‌شوند که هرکدام، می‌توانند برخی از نیازهای شما را برآورده کنند. اگر ابزاری می‌خواهید که با پلتفرم آفیس ادغام شده و انعطاف‌پذیری بالایی هم داشته باشد، Microsoft OneNote می‌تواند انتخاب خوبی برای شما باشد. Evernote، ابزار کاربردی دیگری است که قابلیت جستجوی قدرتمندی داشته و توانایی مدیریت و سازماندهی یادداشت‌ها را در انواع دستگاه‌ها ارائه می‌دهد.

اگر به یک فضای همه‌کاره نیاز دارید که برای یادداشت‌ها، وظایف و همکاری بهترین گزینه باشند، می‌توانید Notion را انتخاب کنید. این ابزار، هم برای پروژه‌های شخصی و هم برای کار تیمی بهترین انتخاب است.

آیا محدودیتی برای استفاده از NotebookLM در ایران وجود دارد؟

NotebookLM ابزاری است که در بیش از 200 کشور مختلف در دنیا استفاده از آن آزاد است. در حال حاضر، با توجه به تحریم‌های ایالات متحده آمریکا و سیاست‌های داخلی ایران، استفاده از این ابزار در داخل کشور با محدودیت‌هایی مواجه است. برای کارکردن با این ابزار در داخل ایران باید از تحریم‌شکن یا نرم‌افزارهای تغییر IP استفاده کنید.

برای این‌که یادداشت‌های شما در آینده از این پلتفرم پاک نشوند، بهتر است همیشه از یک وی پی ان با آی پی ثابت استفاده کنید. بااین‌وجود، امکان استفاده از وی پی ان‌‌هایی با آی پی متغیر هم برایتان وجود دارد.

سوالات متداول

آیا NotebookLM رایگان است؟

بله، استفاده از این ابزار در حال حاضر کاملا رایگان بوده و نیازی به خرید اشتراک نیست.

آیا NotebookLM از فارسی پشتیبانی می‌کند؟

فعلا خیر. این ابزار در زبان‌هایی به جز زبان انگلیسی با محدودیت‌های زیادی مواجه است و بهترین عملکرد را در زبان انگلیسی ارائه می‌دهد.

چه نوع فایل‌هایی را می‌توان در NotebookLM بارگذاری کرد؟

انواع فایل‌های متنی مثل Google Docs، پی دی اف و یادداشت‌های متنی را می‌توانید در آن بارگذاری کنید.

آیا NotebookLM نیاز به اتصال اینترنت دارد؟

بله، برای استفاده از این ابزار، حتما باید دستگاه شما به اینترنت متصل باشد.

مطلب پیشنهادی: از هوش مصنوعی چه استفاده‌هایی می‌شود؟

سخن پایانی

Google NotebookLM ابزاری برای خلاصه‌کردن محتواها، گزارش‌گیری از آن‌ها، به دست آوردن بینش عمیق از محتوا و پاسخ به سوالات شما، براساس محتوایی که بارگذاری کرده‌اید است. این ابزار، در حال حاضر بهترین عملکرد را در زبان انگلیسی دارد و از مدل‌های زبانی حجیم (LLMs) و Retrieval-Augmented Generation (RAG) پشتیبانی می‌کند. کارکردن با این ابزار بسیار راحت‌ است، چراکه امکان چت تعاملی را برای شما فراهم کرده است.

اگر شما هم علاقه‌مند به آشنایی بیشتر با ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتما ادامه این مطلب را به دقت مطالعه کنید.